Hiểu về cách tạo thu nhập thụ động

Hãy tưởng tượng xem điều gì sẽ xảy ra nếu tiền liên tục chảy vào túi của chúng ta mà không cần phải làm việc cật lực. Đây không phải là điều viễn vông, mà là thực tế gọi là Thu nhập thụ động. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hình thức kiếm tiền này, cũng như sự khác biệt của nó so với các loại thu nhập khác, và cuối cùng là 8 cách tạo Thu nhập thụ động mà ai cũng có thể bắt đầu.

Ý nghĩa thực sự của Thu nhập thụ động

Thu nhập thụ động có nghĩa là dòng tiền liên tục chảy vào chúng ta đều đặn mà không cần phải bỏ nhiều công sức mỗi lần, ví dụ như thu tiền thuê nhà, cổ tức từ cổ phiếu hoặc lãi từ gửi tiền.

Hình thức tạo Thu nhập thụ động thường bắt nguồn từ việc chúng ta sở hữu tài sản (Asset) có thể tự tạo ra dòng tiền mặt mà không cần sự can thiệp trực tiếp, bao gồm:

• Tài sản vô hình như bản quyền, có thể bán các sản phẩm (ebook, bài hát) trên nền tảng trực tuyến và tiền tự động chảy vào
• Tài sản hữu hình như đất đai, nhà cửa, cổ phiếu hoặc tiền mặt cho thuê hoặc đầu tư để tạo ra thu nhập liên tục

Sự khác biệt giữa 3 loại thu nhập

Khi nói về thu nhập, nhiều người nhầm lẫn giữa Thu nhập thụ động, Thu nhập chủ động và Thu nhập danh mục. Thực tế, cả ba đều là nguồn thu nhập có đặc điểm tương tự nhau nhưng cách thức tạo ra lại khác nhau:

Thu nhập chủ động - Thu nhập từ công việc

Là thu nhập mà chúng ta “phải bỏ công sức” để có được, ví dụ như lương cố định, tiền công hoặc thu nhập từ công việc tạm thời. Tuy nhiên, miễn là chúng ta ngừng làm việc, thu nhập này cũng sẽ dừng lại.

Thu nhập thụ động - Thu nhập tự sinh ra

Khác hoàn toàn với Thu nhập chủ động, Thu nhập thụ động là thu nhập mà chúng ta “không cần làm việc” vẫn có tiền vào, cho phép chúng ta vừa tạo Thu nhập thụ động vừa có Thu nhập chủ động mà không mâu thuẫn.

Thu nhập danh mục - Lợi nhuận từ mua bán

Là thu nhập từ đầu tư, tạo lợi nhuận từ việc mua bán cổ phiếu, quỹ đầu tư hoặc các tài sản khác. Thường thì chỉ nhận một lần khi giao dịch, nhưng có thể lặp lại nhiều lần. Một phần của Thu nhập danh mục như cổ tức từ cổ phiếu cũng có thể xem là Thu nhập thụ động.

Ví dụ so sánh

8 lựa chọn để tạo Thu nhập thụ động mà ai cũng có thể thử

1. Bán tác phẩm sáng tạo và bản quyền

Sách, bài hát, hình ảnh hoặc mẫu thiết kế có thể trở thành nguồn Thu nhập thụ động qua các nền tảng như:

• Ảnh/ tác phẩm nghệ thuật: Shutterstock, Adobe Stock
• Sách và audiobook: Amazon, Ookbee
• Mẫu thiết kế kỹ thuật số: Canva
• Video: YouTube, Facebook (kiếm tiền từ lượt xem)

Điểm mạnh

• Không cần đầu tư lớn để bắt đầu
• Sáng tạo của chúng ta trở thành tài sản sinh lợi

Lưu ý

• Các nền tảng sẽ trừ phí dịch vụ và trung gian, phần thu nhập của người sáng tạo chỉ còn lại một phần nhỏ

2. Gửi tiền cố định theo kiểu truyền thống

Đây là hình thức Thu nhập thụ động “cổ điển” mà nhiều người đã biết từ lâu. Bạn chỉ cần gửi tiền vào ngân hàng theo kỳ hạn đã chọn (ví dụ 6 tháng, 1 năm) rồi chờ đến hạn, ngân hàng sẽ trả lãi.

Điểm mạnh

• Không cần làm gì, rủi ro thấp nhất
• Lợi nhuận dự kiến rõ ràng

Lưu ý

• Cần vốn lớn để có lợi nhuận xứng đáng
• Lãi suất không cao, đặc biệt trong bối cảnh phát triển kinh tế chậm lại
• Phải trừ thuế 15%

3. Đầu tư trái phiếu và chứng khoán nợ

Loại tài sản này trả lãi cố định trong suốt kỳ hạn (gọi là Coupon Rate), mức lãi phụ thuộc vào “độ tin cậy” của người phát hành trái phiếu - Chính phủ thường trả lãi thấp hơn do rủi ro thấp, các công ty tư nhân có thể trả lãi cao hơn.

Điểm mạnh

• Cho lợi nhuận đều đặn và cao hơn gửi tiết kiệm

Lưu ý

• Trừ thuế 15%
• Rủi ro người phát hành không thanh toán được nợ

4. Bảo hiểm tích lũy

Ngoài lợi ích bảo hiểm, các công ty bảo hiểm còn trả lãi khoảng 2-3% mỗi năm khi bạn rút tiền đúng hạn.

Điểm mạnh

• Có Thu nhập thụ động và bảo vệ tài chính
• Không trừ thuế tại nguồn

Lưu ý

• Tiền cổ tức chỉ nhận một lần khi rút tiền, không liên tục như dòng tiền mặt

5. Cho thuê bất động sản

Nếu bạn có nhà, căn hộ hoặc mặt bằng kinh doanh, cho thuê sẽ tạo ra Thu nhập thụ động từ tiền thuê, đồng thời giá trị tài sản cũng có thể tăng lên.

Điểm mạnh

• Thu nhập ngoài đầu tư còn gia tăng giá trị tài sản
• Có thể bắt đầu thu nhập ngay từ tháng đầu tiên của hợp đồng thuê

Lưu ý

• Cần vốn ban đầu để mua tài sản
• Rủi ro không có người thuê
• Phải chi phí bảo trì, sửa chữa

6. Quỹ đầu tư REIT (Real Estate Investment Trust)

REIT là quỹ đầu tư bất động sản, thu tiền cho thuê từ các tài sản sở hữu rồi chia cổ tức cho nhà đầu tư. Ưu điểm là nhà đầu tư phổ thông có thể “đầu tư vào bất động sản” mà không cần bỏ ra số tiền lớn.

Điểm mạnh

• Vốn đầu tư ban đầu không lớn
• Đa dạng lựa chọn (văn phòng, khách sạn, hạ tầng…)

Lưu ý

• Trừ thuế cổ tức 10%
• Giá cổ phần có thể lên xuống

7. Cổ phiếu trả cổ tức (Dividend Stock)

Một số công ty có lợi nhuận ổn định, chia cổ tức cho cổ đông, giúp nhà đầu tư có Thu nhập thụ động từ cổ tức và còn có cơ hội lợi nhuận từ tăng giá cổ phiếu (Portfolio Income)

Nhiều cổ phiếu mang lại lợi nhuận cổ tức 6-8% mỗi năm.

Điểm mạnh

• Có Thu nhập thụ động (cổ tức) và Thu nhập danh mục (biến động giá)
• Thanh khoản cao, dễ bán trên Sàn Giao dịch Chứng khoán

Lưu ý

• Rủi ro về giá cổ phiếu có thể mất tiền
• Trừ thuế cổ tức 10%

8. Staking tiền điện tử Cryptocurrency Staking

Công nghệ mới của blockchain giúp người nắm giữ coin có thể gửi coin vào Pool và nhận phần thưởng, lợi nhuận từ 3-5% hoặc cao hơn nhiều.

Điểm mạnh

• Lợi nhuận rất cao so với các Thu nhập thụ động khác
• Giao dịch dễ dàng trên nền tảng

Lưu ý

• Rủi ro cao, có thể mất toàn bộ vốn
• Chưa rõ quy định thuế
• Yêu cầu kiến thức chuyên sâu, không phù hợp nhà đầu tư mới bắt đầu

Kết luận: Thu nhập thụ động là điều mọi người đều nên có

Thu nhập thụ động không phải là điều mới mẻ mà đã được chứng minh là cách tiếp cận mục tiêu tài chính hiệu quả, giúp thu nhập của chúng ta không phụ thuộc hoàn toàn vào lao động.

Hiện nay, có nhiều lựa chọn để tạo Thu nhập thụ động — có phương pháp không cần vốn, có phương pháp cần đầu tư lớn, rủi ro thấp hoặc cao. Điều quan trọng là mọi người đều có thể đi theo con đường của riêng mình mà không cần phải làm giống người khác, có thể xây dựng Thu nhập thụ động phù hợp với hoàn cảnh của bản thân mà không cần chờ đợi có nhiều tiền như ý muốn.