Kim loại quý gần đây có đà tăng mạnh mẽ, nhiều phân tích liên tiếp xuất hiện. Không ít người đưa ra một luận điểm nghe có vẻ hợp lý: đợt tăng giá này chính là sự lặp lại của "bùng nổ trú ẩn an toàn" trong bong bóng internet năm 2000 và cuộc khủng hoảng tài chính 2008. Nghe qua thì đúng là như vậy, nhưng nếu kéo dài khung thời gian của biểu đồ K-line và dùng dữ liệu thực để xác minh, lập luận này ngay lập tức không còn vững chắc nữa.

**Lịch sử sẽ lên tiếng: Khi khủng hoảng đến, vàng và bạc không nhất thiết phải tăng vọt**

Chúng ta hãy xem lại sổ sách. Hai sự kiện sau đây sẽ hoàn toàn thay đổi nhận thức của bạn.

Từ năm 2000 đến 2002, bong bóng internet vỡ ra đúng lúc xảy ra vụ "9·11" năm 2001 — một sự kiện đen đủi có thể thay đổi địa chính trị toàn cầu. Theo lý thuyết, tâm lý trú ẩn an toàn nên bùng nổ, nhưng nhìn vào thị trường thì sao? Xu hướng của vàng và bạc khá bình thường, không có biến động lớn. Chỉ một sự kiện khủng hoảng đơn thuần, không thể đẩy giá kim loại quý lên cao.

Thêm vào đó, năm 2008 còn gây sốc hơn nữa. Trong thời điểm khủng hoảng tài chính dữ dội nhất, vàng và bạc không tăng mà còn giảm theo xu hướng chung. Tại sao lại như vậy? Trong cơn hoảng loạn cực độ, thanh khoản cạn kiệt, áp lực giảm phát chiếm ưu thế, mọi loại tài sản đều bị bán tháo để đổi lấy tiền mặt. Trong bối cảnh thị trường như vậy, chẳng ai quan tâm kim loại quý có phải là "hàng trú ẩn" hay không.

**Thị trường bò thật sự trông thế nào? Câu trả lời nằm ở 2010-2011**

Lịch sử cho thấy, đợt tăng giá siêu chu kỳ của vàng và bạc trước đó kết thúc vào năm 2011. Nhưng đợt tăng này không phải do khủng hoảng bùng phát đúng lúc, mà là do sự phối hợp của nhiều yếu tố vĩ mô:

Khủng hoảng nợ châu Âu bắt đầu thực sự nổ ra vào năm 2010, đây mới là điểm bùng nổ tâm lý trú ẩn an toàn thực sự. Đồng thời, năm 2009, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ bắt đầu duy trì lãi suất bằng 0, đồng thời phát động gói nới lỏng định lượng quy mô lớn đầu tiên — lãi suất thực giảm sâu, đồng USD bị định giá lại. Trên thị trường giao dịch, thị trường bạc còn có thêm hiện tượng squeeze, sự cộng hưởng của nhiều yếu tố khiến đến năm 2011, vàng và bạc cuối cùng cũng đạt đỉnh.

**Kể chuyện phải kể câu chuyện thật**

Chuyện lớn không thể chỉ dựa vào logic "nghe có vẻ hợp lý" để tự thuyết phục, mà phải có dữ liệu thực hỗ trợ. Sách giáo khoa rõ ràng viết rằng: sự tăng giá đột biến của kim loại quý thường không xảy ra ngay khi khủng hoảng bùng phát, mà sau khi các chính sách đối phó khủng hoảng (như bơm tiền lớn) có hiệu quả, trong giai đoạn kỳ vọng lạm phát và định giá lại tín dụng. Hiểu rõ được khoảng thời gian này sẽ giúp tránh đi những sai lầm không đáng có.