Sách Trắng Bitcoin

Bitcoin là gì?

Bitcoin là đồng tiền kỹ thuật số phi tập trung, vận hành trên blockchain công khai, không phụ thuộc vào ngân hàng hoặc tổ chức đơn lẻ nào. Mỗi người đều có thể tạo ví để sinh ra khóa riêng (quyền sở hữu) và địa chỉ (nhận tài sản), từ đó thực hiện chuyển tiền ngang hàng. Giao dịch được bảo mật bằng mật mã và ghi nhận trên blockchain.

Bitcoin sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Work (PoW): thợ đào cạnh tranh bằng sức mạnh tính toán để xác thực giao dịch, tạo khối mới và nhận phần thưởng cùng phí giao dịch. Tổng nguồn cung Bitcoin bị giới hạn ở mức 21 triệu, tạo nên tính khan hiếm; thường được sử dụng để lưu trữ giá trị và thanh toán xuyên biên giới.

Giá, vốn hóa thị trường và nguồn cung lưu hành hiện tại của Bitcoin (BTC) là bao nhiêu?

Tính đến ngày 25 tháng 12 năm 2025 (dữ liệu lấy từ nguồn cấp thị trường của nền tảng), giá Bitcoin khoảng 87.500,10 USD. Nguồn cung lưu hành đạt 19.966.834 BTC, tương đương tổng cung, với nguồn cung tối đa 21.000.000 BTC.

Vốn hóa thị trường lưu hành hiện tại khoảng 1.747.099.971.683,40 USD, giá trị pha loãng hoàn toàn (FDV) cũng ở mức 1.747.099.971.683,40 USD. Do nguồn phát hành gần chạm ngưỡng tối đa, FDV và vốn hóa thị trường gần như bằng nhau. Thị phần của Bitcoin trên thị trường tiền mã hóa là khoảng 55,073%, thể hiện vị thế dẫn đầu của Bitcoin.

Nhấn để xem Top Crypto Market Cap Share

Khối lượng giao dịch 24 giờ đạt khoảng 751.446.250,97 USD.

Nhấn để xem Giá BTC USDT

Biến động giá gần nhất: 1 giờ -0,30%, 24 giờ +0,68%, 7 ngày +0,76%, 30 ngày +0,12%.

Nhấn để xem Biểu đồ giá BTC mới nhất

Những biến động này phản ánh đặc trưng biến động của thị trường; nhà đầu tư cần tự xác định thời gian nắm giữ và mức độ chấp nhận rủi ro khi quyết định giao dịch.

Ai tạo ra Bitcoin (BTC) và vào thời điểm nào?

Bitcoin được đề xuất trong sách trắng công bố năm 2008 bởi Satoshi Nakamoto—một cá nhân hoặc nhóm ẩn danh. Bitcoin ra mắt dưới dạng phần mềm mã nguồn mở và được lan tỏa toàn cầu nhờ các nút mạng độc lập. Khối khởi nguyên (Genesis Block) được đào vào năm 2009, đánh dấu sự ra đời chính thức của mạng lưới (tham khảo: Bitcoin Whitepaper, 2008; Genesis Block, 03 tháng 01 năm 2009).

Thông tin này lý giải mục tiêu thiết kế của Bitcoin: xây dựng hệ thống tiền điện tử ngang hàng, độc lập với ngân hàng, dựa trên sổ cái minh bạch và quy tắc thuật toán để phát hành và xác thực giao dịch.

Bitcoin (BTC) hoạt động như thế nào?

Bitcoin vận hành trên nền tảng blockchain—một chuỗi các khối được ghi theo thứ tự thời gian, mỗi khối chứa tập hợp giao dịch và liên kết với nhau qua hàm băm chống giả mạo.

Proof of Work (PoW): Thợ đào cạnh tranh tìm hàm băm đáp ứng độ khó của mạng; người thắng sẽ có quyền đề xuất khối mới và nhận phần thưởng khối cùng phí giao dịch. Độ khó mạng tự động điều chỉnh để duy trì thời gian tạo khối khoảng 10 phút.

Khóa riêng, khóa công khai và địa chỉ: Khóa riêng dùng để ký số xác thực giao dịch; khóa công khai sinh ra từ khóa riêng; địa chỉ là dạng rút gọn để nhận thanh toán. Nếu mất hoặc lộ khóa riêng, tài sản sẽ không thể khôi phục hoặc có nguy cơ bị đánh cắp.

Cơ chế Halving: Phần thưởng khối giảm một nửa sau mỗi khoảng 4 năm nhằm kiểm soát tốc độ phát hành, góp phần tạo khan hiếm và kỳ vọng nguồn cung. Phí giao dịch (phí thợ đào) do người dùng thiết lập; khi mạng tắc nghẽn, cần trả phí cao hơn để xác nhận nhanh.

Có thể làm gì với Bitcoin (BTC)?

Lưu trữ giá trị: Với nguồn cung giới hạn và hiệu ứng mạng mạnh, Bitcoin được xem như “vàng kỹ thuật số”, phù hợp nắm giữ dài hạn và đa dạng hóa danh mục.

Thanh toán và chuyển tiền xuyên biên giới: Có thể chuyển tiền toàn cầu mà không cần ngân hàng truyền thống; chi phí và tốc độ tùy thuộc vào tình trạng mạng và phương thức sử dụng.

Thanh toán nhỏ & mở rộng: Lightning Network cho phép thanh toán nhỏ, nhanh, phí thấp; chuyển khoản on-chain phù hợp cho giao dịch lớn hoặc cần xác nhận bảo mật cao.

Tài sản thế chấp & thanh toán: Trong một số trường hợp tuân thủ, Bitcoin được dùng làm tài sản thế chấp hoặc phòng ngừa rủi ro; việc sử dụng thực tế phụ thuộc vào quy định địa phương và chính sách nền tảng.

Những rủi ro chính và yếu tố pháp lý cần lưu ý với Bitcoin (BTC) là gì?

Biến động giá: Giá tiền mã hóa biến động mạnh do cung cầu thị trường và yếu tố vĩ mô; biến động ngắn hạn có thể lớn—cần quản lý tỷ trọng vị thế và đa dạng hóa hợp lý.

Nhấn để xem Biểu đồ giá BTC mới nhất

Bảo mật khóa riêng & tài khoản: Mất khóa riêng là không thể phục hồi—luôn sao lưu cụm từ ghi nhớ ngoại tuyến và lưu trữ an toàn. Với tài khoản trên sàn, bật xác thực hai yếu tố (2FA), danh sách trắng rút tiền và mã chống lừa đảo để phòng chống tấn công xã hội và phishing.

Rủi ro nền tảng & đối tác: Lưu ký tập trung tiềm ẩn rủi ro đối tác và tuân thủ—nên thường xuyên kiểm tra bảo mật tài khoản và cân nhắc tự lưu ký.

Quy định & thuế: Yêu cầu tuân thủ, báo cáo và thuế thay đổi theo từng quốc gia—cần tuân thủ pháp luật địa phương và lưu trữ hồ sơ giao dịch.

Mạng lưới & phí: Cao điểm có thể gây tắc nghẽn và tăng phí—luôn kiểm tra địa chỉ, thử giao dịch nhỏ trước để tránh mất mát không thể đảo ngược do sai sót.

Giá trị dài hạn của Bitcoin (BTC) là gì?

Khan hiếm & nguồn cung theo quy tắc: Giới hạn 21 triệu BTC với đường cong phát hành minh bạch nhờ các sự kiện halving—giảm thiểu rủi ro can thiệp con người.

Bảo mật & phi tập trung: Đồng thuận PoW được bảo vệ bởi sức mạnh đào toàn cầu, đảm bảo an toàn mạng lưới; các nút phân tán giúp ghi nhận độc lập ngoài mọi thẩm quyền đơn lẻ.

Hiệu ứng mạng & thanh khoản: Vốn hóa lớn và thanh khoản sâu giúp Bitcoin dễ giao dịch, đóng vai trò lưu trữ giá trị trong phân bổ tài sản vĩ mô.

Câu chuyện vĩ mô & tổ chức tham gia: Bitcoin ngày càng được đưa vào danh mục đa dạng hóa trong bối cảnh lạm phát và chính sách tiền tệ nới lỏng.

Nhấn để xem Crypto Market Fear & Greed Index

Giá trị dài hạn phụ thuộc vào diễn biến pháp lý, sự trưởng thành của hạ tầng và quá trình giáo dục người dùng liên tục.

Làm thế nào để mua và lưu trữ an toàn Bitcoin (BTC) trên Gate?

Bước 1: Đăng ký tài khoản Gate, hoàn tất xác minh danh tính. Thiết lập mật khẩu mạnh, bật xác thực hai yếu tố (2FA) và mã chống lừa đảo để tăng bảo mật đăng nhập và giao dịch.

Bước 2: Nạp tiền vào tài khoản Gate. Có thể mua nhanh bằng tiền pháp định hoặc nạp USDT rồi đổi lấy BTC trên nền tảng. Lưu ý phí kênh nạp và thời gian xử lý.

Bước 3: Truy cập thị trường spot, tìm “BTC/USDT”. Chọn lệnh thị trường (khớp giá hiện tại) hoặc lệnh giới hạn (khớp theo giá bạn đặt), xác nhận số lượng và phí trước khi đặt lệnh.

Bước 4: Rút về ví tự lưu ký để đảm bảo bảo mật. Tạo ví và sao lưu cụm từ ghi nhớ ngoại tuyến (viết tay hoặc lưu trữ mã hóa), thử rút số nhỏ trước rồi chuyển số lớn hơn khi xác nhận thành công.

Bước 5: Bật danh sách trắng rút tiền, thường xuyên kiểm tra địa chỉ. Danh sách trắng giới hạn rút về địa chỉ đã thiết lập—giảm rủi ro sai sót hoặc bị đánh cắp; luôn kiểm tra loại mạng và tiền tố địa chỉ trước mỗi lần rút.

Bước 6: Tuân thủ & lưu hồ sơ. Lưu lại biên nhận giao dịch, lịch sử rút tiền để phục vụ báo cáo hoặc nghĩa vụ thuế địa phương—giúp đối chiếu hoặc kiểm toán sau này.

Bitcoin (BTC) khác gì so với Ethereum?

Mục tiêu & định hướng: Bitcoin tập trung vào lưu trữ giá trị và thanh toán với sổ cái bền vững; Ethereum hướng tới nền tảng hợp đồng thông minh đa năng, hỗ trợ ứng dụng phi tập trung phức tạp.

Cơ chế đồng thuận: Bitcoin sử dụng Proof of Work (PoW) dựa vào đào; Ethereum dùng Proof of Stake (PoS) với hệ thống staking và xác thực tiết kiệm năng lượng hơn.

Mô hình cung & kinh tế: Bitcoin giới hạn 21 triệu với sự kiện halving; Ethereum không có giới hạn cố định—EIP-1559 bổ sung cơ chế đốt phí, nguồn cung ròng phụ thuộc tỷ lệ đốt so với staking.

Tính năng: Ngôn ngữ lập trình của Bitcoin bị giới hạn để tăng bảo mật; mainnet ưu tiên sự đơn giản. Ethereum hỗ trợ hợp đồng thông minh, vận hành các hệ sinh thái như DeFi, NFT và nhiều giao thức khác.

Phí & mở rộng: Phí on-chain của Bitcoin dựa trên kích thước dữ liệu giao dịch—Lightning Network hỗ trợ thanh toán nhỏ, nhanh; Ethereum dùng mô hình phí Gas với nhiều giải pháp Layer 2 tăng thông lượng.

Tóm tắt về Bitcoin (BTC)

Bitcoin là đồng tiền kỹ thuật số phi tập trung, vận hành theo quy tắc minh bạch và đồng thuận PoW, nổi bật với nguồn cung hữu hạn và tính khan hiếm. Giá, vốn hóa và thị phần hiện tại thể hiện vai trò trung tâm trong lĩnh vực tiền mã hóa. Hiểu rõ lịch sử, công nghệ và ứng dụng giúp xác định giá trị lâu dài và phạm vi rủi ro. Thực tế, bạn có thể mua trên Gate rồi chuyển về ví tự lưu ký, áp dụng các biện pháp như sao lưu khóa riêng, bật xác thực hai yếu tố, danh sách trắng rút tiền và thử giao dịch nhỏ để đảm bảo an toàn. Phân bổ danh mục nên phù hợp mục tiêu cá nhân và bối cảnh pháp lý—đa dạng hóa tài sản, ghi nhận hành động tuân thủ, định kỳ rà soát rủi ro—để tham gia an toàn vào mạng lưới tài chính mở.

Câu hỏi thường gặp

Ai là tác giả sách trắng Bitcoin?

Sách trắng Bitcoin do một cá nhân hoặc nhóm dưới bút danh Satoshi Nakamoto soạn năm 2008. Tài liệu kỹ thuật dài chín trang này có tiêu đề “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System”, trình bày nguyên lý nền tảng và cơ chế vận hành của Bitcoin. Danh tính thật của Satoshi vẫn chưa được xác nhận—một bí ẩn lớn của lịch sử tiền mã hóa.

Sách trắng Bitcoin được xuất bản khi nào?

Sách trắng được công bố ngày 31 tháng 10 năm 2008. Lần đầu chia sẻ công khai qua danh sách thư điện tử về mật mã—đánh dấu sự ra đời của ý tưởng Bitcoin. Ngày 3 tháng 1 năm 2009, mạng lưới chính thức hoạt động với khối đầu tiên (Genesis Block).

Những chủ đề chính nào được đề cập trong sách trắng Bitcoin?

Sách trắng tập trung ba nội dung cốt lõi: Một là giải quyết “vấn đề chi tiêu kép” trong tiền điện tử—đảm bảo tính duy nhất của giao dịch nhờ cơ chế Proof of Work; hai là giới thiệu kiến trúc mạng phi tập trung, cho phép giao dịch không cần ngân hàng hay trung gian; ba là giải thích cơ chế khuyến khích—thợ đào nhận bitcoin mới phát hành cùng phí giao dịch làm phần thưởng. Đây là nền tảng cho tiền mã hóa hiện đại.

Tại sao sách trắng Bitcoin lại quan trọng?

Sách trắng là tài liệu nền tảng của phong trào tiền mã hóa—lần đầu đạt được phi tập trung thực sự trong tiền kỹ thuật số. Nó chứng minh mật mã học và lý thuyết trò chơi có thể bảo vệ hệ thống tiền tệ mà không cần cơ quan trung ương. Tài liệu này truyền cảm hứng cho hàng ngàn tài sản tiền mã hóa và thay đổi hướng phát triển công nghệ tài chính—là tài liệu thiết yếu để hiểu blockchain.

Nên đọc sách trắng Bitcoin như thế nào?

Dù chỉ dài chín trang, sách trắng chứa nhiều thuật ngữ mật mã và hệ thống phân tán chuyên sâu. Người mới nên bắt đầu bằng bản dịch để nắm vững kiến thức nền tảng. Cách tiếp cận: Đầu tiên nắm rõ các khái niệm cốt lõi (chi tiêu kép, Proof of Work, blockchain); tiếp theo nghiên cứu chi tiết kỹ thuật (hàm băm, cây Merkle, máy chủ timestamp); cuối cùng xem mã nguồn để kiểm chứng thực tế. Nhiều nền tảng giáo dục—như Gate Academy—cung cấp phân tích chi tiết làm tài liệu bổ trợ.

Thuật ngữ liên quan đến Bitcoin (BTC)

• Proof of Work: Cơ chế đồng thuận mà thành viên giải bài toán mật mã phức tạp để xác thực giao dịch, tạo khối mới.
• Đào: Quá trình thợ đào dùng sức mạnh tính toán để đóng gói giao dịch, xác thực khối và nhận phần thưởng.
• Blockchain: Sổ cái phân tán gồm các khối liên kết bằng mật mã, đảm bảo bất biến giao dịch.
• Hash: Định danh duy nhất sinh ra từ hàm băm mật mã, xác thực tính toàn vẹn dữ liệu trong khối.
• Điều chỉnh độ khó: Tự động điều chỉnh độ khó đào dựa trên tổng sức mạnh mạng—giữ thời gian tạo khối trung bình gần 10 phút.
• Mô hình UTXO: Phương pháp hạch toán Unspent Transaction Output của Bitcoin—mỗi giao dịch tiêu thụ UTXO làm đầu vào.

Tài liệu tham khảo & đọc thêm về Bitcoin (BTC)

• Trang chính thức / Sách trắng:

  • https://bitcoin.org/
  • https://bitcoin.org/bitcoin.pdf
  • https://github.com/bitcoin/bitcoin

• Tài liệu phát triển:

  • https://developer.bitcoin.org/
  • https://developer.bitcoin.org/reference/
  • https://github.com/bitcoin/bips

• Truyền thông / Nghiên cứu:

  • https://www.coindesk.com/learn/what-is-bitcoin/
  • https://www.theblock.co/
  • https://research.glassnode.com/