Chuyển đổi từ AI sang tiền điện tử, hành trình lật đổ của nhà sáng lập thiên tài Lighter

Tác giả: Ben Weiss

Biên dịch: Tim, PANews

Sau khi ChatGPT ra đời vào năm 2022, “chuyển từ tiền mã hóa sang trí tuệ nhân tạo” đã trở thành xu hướng phổ biến tại Thung lũng Silicon. Những người theo chủ nghĩa cơ hội tranh nhau chuyển từ thị trường đầu cơ ngày càng suy yếu sang các lĩnh vực công nghệ mới mẻ và rực rỡ hơn. Tuy nhiên Vladimir Novakovski lại đi ngược xu hướng, ông chọn chuyển đổi từ trí tuệ nhân tạo sang ngành công nghiệp tiền mã hóa và thu hút nhiều nhà đầu tư danh tiếng hỗ trợ cho công ty khởi nghiệp Lighter của mình, hiện đã trở thành một trong những doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhất trong lĩnh vực tiền mã hóa.

Lighter vừa là một sàn giao dịch phi tập trung, vừa là một chuỗi khối. Lighter hỗ trợ người dùng giao dịch hợp đồng vĩnh viễn (một loại phái sinh cho phép nhà giao dịch đặt cược vào giá tương lai của token). Novakovski cho biết, Lighter cũng sẽ sớm ra mắt thị trường giao ngay hỗ trợ các loại tiền như Bitcoin.

Thứ Ba tuần này, Lighter thông báo đã huy động được 68 triệu USD trong vòng gọi vốn mới nhất. Người sáng lập kiêm CEO 40 tuổi Novakovski tiết lộ, vòng gọi vốn này do Quỹ Founders của Peter Thiel và Ribbit Capital đồng dẫn đầu, các nhà đầu tư khác gồm Haun Ventures và Robinhood, một công ty môi giới trực tuyến ít rủi ro.

Theo hai nguồn tin quen thuộc với các chi tiết giao dịch, định giá của Lighter trong vòng gọi vốn này khoảng 1,5 tỷ USD. Do liên quan đến các cuộc đàm phán thương mại không công khai, hai nguồn tin này yêu cầu giấu tên. Novakovski từ chối bình luận về định giá của Lighter, nhưng cho biết, giao dịch này bao gồm phân phối cổ phần và quyền phân phối token, tức là chưa phát hành token.

Trong cuộc phỏng vấn, Novakovski nói: “Mục tiêu của chúng tôi là trở thành hạ tầng nền tảng của thị trường tài chính, đảm bảo mọi hoạt động giao dịch công bằng, chính xác và minh bạch.”

Từ giao dịch đến AI, rồi quay trở lại giao dịch

Việc huy động vốn của Lighter diễn ra đúng vào thời điểm các hợp đồng vĩnh viễn trên chuỗi gây chú ý lớn trên thị trường. Loại phái sinh này rất phổ biến trong thị trường tiền mã hóa, cho phép nhà giao dịch giữ hợp đồng tương lai không có ngày đáo hạn, miễn là đáp ứng các yêu cầu ký quỹ cần thiết.

Hợp đồng vĩnh viễn đã tồn tại nhiều năm, nhưng gần đây sự nổi lên của sàn giao dịch phi tập trung Hyperliquid đã làm thay đổi thị trường. Đồng sáng lập Hyperliquid, Jeff Yan, chỉ với 11 nhân viên, đã thành công thách thức vị thế của các ông lớn như Binance. Binance đã bắt đầu tập trung hỗ trợ đối thủ cạnh tranh của Hyperliquid là Aster để phản công.

Lighter đang bước vào một thị trường cạnh tranh khốc liệt, nhưng Novakovski có đủ trí tuệ và vốn để tham gia cuộc đua. Joey Krug, đối tác của Quỹ Founders, nói với tạp chí Forbes: “Lý do chính chúng tôi đầu tư là vì Novakovski và đội ngũ của anh ấy, yếu tố này chiếm khoảng 85% đến 90% quyết định của chúng tôi.”

Novakovski từ nhỏ đã di cư từ Nga sang Mỹ, sau đó được chọn vào đội tuyển quốc gia Mỹ, tham dự các kỳ thi Olympic Tin học và Vật lý quốc tế. Ở tuổi 16, anh vào Harvard và tốt nghiệp sớm, sau đó làm việc tại công ty quỹ phòng hộ Castle Investment Group khi mới 18 tuổi. Novakovski cho biết, CEO của Castle, Ken Griffin, đã trực tiếp tuyển dụng anh.

Trước khi tự lập, Novakovski từng làm kỹ sư và nhà giao dịch tại nhiều công ty, với gần 15 năm kinh nghiệm. Năm 2017, anh cùng Scott Wu, người từng làm việc tại công ty đầu tư Addepar, thành lập nền tảng mạng xã hội dựa trên trí tuệ nhân tạo Lunchclub.

Trong giai đoạn đầu của đại dịch COVID-19, họ huy động khoảng 30 triệu USD, và Lunchclub thu hút nhiều người dùng có nhu cầu kết bạn xã hội. Tuy nhiên, đến năm 2022, tốc độ tăng trưởng người dùng chậm lại. Novakovski nói: “Chúng tôi đã đối mặt với ba lựa chọn: một là duy trì hoạt động nhỏ để kiếm lời, hai là cố gắng chuyển đổi sản phẩm thành công như TikTok hoặc Snapchat (dù điều này có vẻ khó khả thi), hoặc ba là chuyển hướng sang lĩnh vực mà chúng tôi thực sự đam mê.”

Sau khi rời Lunchclub, Wu thành lập công ty khởi nghiệp lập trình AI Cognition, hiện đã định giá 10,2 tỷ USD, còn Novakovski quyết định trở lại với nghề nhà giao dịch.

Anh đã chuyển đổi Lunchclub thành Lighter, giữ lại 80% nhân viên, và huy động thành công vốn mới: trong vòng gọi vốn chưa công khai vào năm 2024 do Haun Ventures và Craft Ventures dẫn dắt, đã huy động được 21 triệu USD. Các nhà đầu tư khác gồm Dragonfly và Robot Ventures. Tổng số vốn huy động của Lighter sau các vòng gọi vốn đã gần 90 triệu USD.

Sau hai năm nghiên cứu và thử nghiệm, Lighter chính thức ra mắt vào tháng 1 năm nay. Khác với Hyperliquid xây dựng trên chuỗi khối Layer 1 tự phát triển, Lighter là một mạng lưới Layer 2 xây dựng trên Ethereum. Novakovski cho rằng đây chính là điểm khác biệt cốt lõi giữa hai đối thủ cạnh tranh.

Dữ liệu từ trang phân tích tiền mã hóa L2BEAT cho thấy, tổng giá trị bị khóa (TVL) của Lighter đã nhanh chóng trở thành một trong những Layer 2 hàng đầu trên Ethereum. Novakovski tiết lộ, doanh nghiệp của ông đã có lãi. Khi được hỏi về so sánh giữa Lighter và Hyperliquid, ông nói: “Chúng tôi hài lòng với vị trí hiện tại trên thị trường, nhưng vẫn đang cố gắng phát triển hơn nữa.”