Long vs Short: Hai cách chơi trong giao dịch tiền điện tử, bạn đã thực sự hiểu rõ chưa?

Trong quá trình giao dịch, bạn thường nghe thấy hai từ “làm dài” và “bán khống”. Nói đơn giản, một là đặt cược giá coin tăng, một là đặt cược giá coin giảm. Có vẻ đơn giản, nhưng đằng sau đó là logic, rủi ro và chi tiết vận hành mà nhiều người chưa thực sự hiểu rõ.

Làm dài vs Bán khống: Sự khác biệt về bản chất

Làm dài (Long Position) Phương thức đơn giản nhất: mua vào giá thấp, bán ra giá cao để kiếm chênh lệch.

• Ví dụ: bạn mua BTC ở 60.000 USD, kỳ vọng giá lên 65.000 USD rồi bán, lời 5.000 USD chênh lệch.
• Phương thức này có rủi ro tương đối kiểm soát được: tối đa là coin giảm về 0, mất vốn ban đầu, nhưng lợi nhuận tối đa là vô hạn.

Bán khống (Short Position) Hoạt động ngược lại: vay coin từ sàn, bán ra giá cao, chờ giá giảm rồi mua lại giá thấp, hoàn trả coin vay, kiếm chênh lệch.

• Cũng với BTC: bạn vay 1 BTC bán ở 60.000 USD, khi giá xuống còn 55.000 USD mua lại, hoàn trả, lời 5.000 USD.
• Rủi ro của phương thức này lớn hơn nhiều: giá coin có thể tăng vô hạn, do đó khoản lỗ cũng có thể vô hạn.

So sánh các dữ liệu chính

Giao dịch đòn bẩy: Nhân đôi lợi nhuận, cũng nhân đôi rủi ro

Nhiều trader dùng đòn bẩy để mở rộng vị thế. Ví dụ bạn có 2.000 USD, vay thêm 5.000 USD, tổng cộng dùng 7.000 USD để giao dịch.

Mô phỏng dữ liệu:

• Ban đầu: vốn tự có 2.000 USD + vay 5.000 USD = 7.000 USD.
• Tình huống A (lãi): BTC giảm từ 10.000 USD xuống 8.000 USD, bạn bán khống 7.000 USD BTC (0.7 BTC), mua lại hết 5.600 USD, lời 1.400 USD → lợi nhuận 70%
• Tình huống B (lỗ): BTC tăng từ 10.000 USD lên 12.000 USD, bạn phải mua lại 0.7 BTC hết 8.400 USD, lỗ 1.400 USD → lỗ 70%

Dù lợi nhuận có vẻ hấp dẫn, nhưng rủi ro thua lỗ cũng rất lớn, đặc biệt tỷ lệ đòn bẩy càng cao, rủi ro càng khốc liệt.

Thị trường chọn như thế nào?

Bullish / xu hướng tăng → Làm dài là lựa chọn chính

• Đặc biệt trước các đỉnh của BTC và ETH, làm dài là cách an toàn nhất để kiếm lời
• Thường các nhà đầu tư thông thường: mua vào, giữ và chờ tăng giá

Bearish / xu hướng giảm → Bán khống có cơ hội

• Chỉ những cao thủ mới chơi các thao tác khó này, cần dự đoán chính xác đáy
• Sai sót có thể dẫn đến thua lỗ không đáy

Thị trường biến động (sideways) → Linh hoạt kết hợp

• Có thể dùng hợp đồng tương lai để phòng ngừa rủi ro
• Hoặc dùng quyền chọn để bảo vệ vị thế

Bảng tổng hợp rủi ro nhanh

Rủi ro làm dài:

• Giá coin đột ngột giảm mạnh (sự kiện đen)
• Dài hạn bị kẹt vốn, bỏ lỡ cơ hội khác
• Dùng đòn bẩy, giảm quá lớn có thể bị thanh lý bắt buộc

Rủi ro bán khống:

• Giá coin đột ngột tăng mạnh (tin tốt)
• Lỗ vô hạn, có thể mất toàn bộ vốn
• Vay coin phải trả lãi, thời gian dài chi phí cao
• Sàn có thể yêu cầu bổ sung ký quỹ bất cứ lúc nào

Lời khuyên cho người mới bắt đầu

1. Chỉ làm dài ban đầu: làm quen với logic giao dịch cơ bản, tích lũy kinh nghiệm
2. Nghiên cứu kỹ: hiểu rõ về cơ bản, kỹ thuật, tâm lý thị trường của coin
3. Kiểm soát rủi ro: chỉ bỏ ra số tiền có thể chấp nhận mất, đừng chơi tất tay
4. Tránh đòn bẩy cao: đòn bẩy 2-3 lần là đủ, trên 10 lần là đánh cược sinh tử
5. Học cách cắt lỗ: đặt điểm dừng lỗ hợp lý, đừng để nhỏ thành lớn

Dù là làm dài hay bán khống, thị trường crypto hoạt động 24/7, độ biến động cao hơn nhiều so với tài chính truyền thống. Tin tức, chính sách, tâm lý thị trường có thể đảo chiều trong vài giờ. Hãy chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi vào, đừng để FOMO làm mờ lý trí.