Khi nào là quý giá hơn: Bạch kim hay Vàng vào năm 2025?

Edelmetalle trải qua một đợt tăng giá chưa từng có. Giá vàng đã vượt mốc 3.500 USD mỗi ounce tinh khiết vào tháng 4 năm 2025, trong khi bạch kim sau nhiều năm trì trệ đã leo lên khoảng 1.450 USD mỗi ounce vào tháng 7 năm 2025 – mức tăng hơn 50% kể từ đầu năm. Nhưng loại kim loại quý nào mang lại cơ hội tốt hơn cho nhà đầu tư? Một phân tích chi tiết.

Bạch kim và vàng: Các động lực giá trị hoàn toàn khác nhau

Vàng chủ yếu được đánh giá cao nhờ vai trò như một công cụ chống lạm phát và tài sản đầu tư truyền thống. Nó được tâm lý coi là “an toàn trong khủng hoảng” và thu hút các nhà đầu tư tổ chức cũng như cá nhân, những người đặt niềm tin vào giữ giá trị tiền tệ.

Bạch kim lại là một kim loại lai. Ngoài việc dùng làm trang sức và tài sản đầu tư, nó còn đóng vai trò trung tâm trong công nghiệp: làm xúc tác trong ngành ô tô, cấy ghép y học, sản xuất hóa chất, công nghệ pin nhiên liệu. Điều này khiến bạch kim dễ bị ảnh hưởng bởi chu kỳ kinh tế, nhưng cũng có khả năng sinh lợi vượt trội trong các giai đoạn tăng trưởng.

Một điểm khác biệt chính: Bạch kim hiếm hơn nhiều so với vàng, nhưng điều này chưa phản ánh rõ ràng trong diễn biến giá cho đến nay.

Các phương thức đầu tư: Phù hợp với tôi loại nào?

Các cách để hưởng lợi từ biến động giá bạch kim rất đa dạng:

Sở hữu vật lý (Tiền xu, thỏi, trang sức) mang lại quyền kiểm soát tối đa, nhưng đòi hỏi lưu trữ an toàn với chi phí đi kèm. Phù hợp cho nhà đầu tư dài hạn có không gian và kiên nhẫn.

ETFs và ETCs phản ánh biến động giá bạch kim và dễ dàng tích hợp vào danh mục đầu tư. Thích hợp cho người mới bắt đầu và nhà đầu tư tiết kiệm muốn đầu tư mà không cần quản lý vật lý.

Cổ phiếu các công ty khai thác bạch kim cung cấp đòn bẩy thêm nhờ hiệu suất doanh nghiệp, nhưng đi kèm rủi ro riêng lẻ.

CFDs và hợp đồng tương lai phù hợp với nhà giao dịch có kinh nghiệm, muốn dự đoán biến động ngắn hạn. CFDs cho phép sử dụng đòn bẩy từ vốn nhỏ, mang lại khả năng lợi nhuận cao hơn nhưng cũng rủi ro thua lỗ lớn hơn. Độ biến động của bạch kim khiến nó hấp dẫn đối với nhà giao dịch tích cực – các dao động trung bình vượt xa vàng hoặc bạc.

Xu hướng giá so sánh trực tiếp

Trong thời gian dài, bạch kim từng là kim loại quý có giá trị hơn. Năm 2014, giá còn trên 1.500 USD mỗi ounce, trong khi vàng rẻ hơn. Nhưng kể từ 2011, có một sự chênh lệch rõ rệt về giá trị: vàng liên tục đạt đỉnh mới, còn bạch kim thì trì trệ – tỷ lệ bạch kim-vàng (Platinum-Gold Ratio) đã âm hơn một thập kỷ.

Nguyên nhân chính là do nhu cầu giảm mạnh đối với xúc tác động cơ diesel, thị trường chính của bạch kim. Vụ bê bối diesel và xu hướng điện khí hóa đã làm sụt giảm nhu cầu này.

Chuyển biến năm 2025: Đợt tăng giá bạch kim hiện tại xuất phát từ nhiều yếu tố:

• Thiếu hụt nguồn cung tại Nam Phi
• Cơ cấu cung vượt cầu (Nhu cầu vượt quá sản lượng)
• Khan hiếm vật lý cực độ (Tỷ lệ cho thuê cao báo hiệu căng thẳng)
• Đồng USD yếu
• Dòng vốn ETF đổ vào các segment đầu tư
• Nhu cầu ổn định đến tăng từ Trung Quốc và ngành trang sức

Sự phối hợp này tạo ra “bão hoàn hảo” và giải thích cho các biến động giá nhanh chóng.

Bối cảnh lịch sử: Từ số 0 đến anh hùng

Bạch kim còn trẻ trong vai trò đầu tư. Trong khi vàng và bạc đã được đúc từ thời cổ đại, thì việc sản xuất tiền bạch kim mới bắt đầu vào thế kỷ 19 tại Nga. Một lệnh cấm xuất khẩu ngắn hạn dẫn đến dư cung và sụt giảm giá. Phục hồi chỉ xảy ra khi nhu cầu công nghiệp tăng trong thế kỷ 20.

Với việc phát minh ra phương pháp Ostwald năm 1902, việc sử dụng bạch kim trong ô tô bùng nổ. Năm 1924, giá bạch kim đã gấp sáu lần giá vàng. Các chiến tranh thế giới làm chậm đà phát triển, nhưng từ năm 2000, bạch kim đã có bước tăng trưởng ngoạn mục – đến tháng 3 năm 2008 đạt đỉnh cao nhất mọi thời đại là 2.273 USD. Sự vượt trội này xuất phát từ sự bất ổn của thị trường tài chính (Khủng hoảng tài chính) và thực tế thiếu hụt nhu cầu trong ngành công nghiệp.

Bài học rút ra: Trong khi vàng chủ yếu được tìm kiếm như một sự an toàn, thì bạch kim lại được ưa chuộng trong các giai đoạn bùng nổ – ai hiểu được tính chu kỳ có thể kiếm lợi vượt trội.

Nhu cầu và cung 2025: Thâm hụt vẫn duy trì

Theo dự báo của World Platinum Investment Council, năm 2025 sẽ có nhu cầu 7.863 kilounzen so với cung 7.324 kilounzen – thâm hụt cơ cấu 539 kilounzen.

Nguồn cung chỉ tăng 1%, trong khi segment tái chế có thể mở rộng tới 12%. Tổng nhu cầu giảm 1%, nhưng thành phần lại rất đáng chú ý:

• Ngành ô tô: 41% nhu cầu, tăng 2%
• Trang sức: 25%, ổn định (+2%)
• Đầu tư: 6%, tăng trưởng mạnh (+7%)
• Công nghiệp: 28%, giảm -9% (-9%)

Giảm trong ngành công nghiệp (-9%) được lý giải do căng thẳng thương mại Mỹ-Trung. Nếu các xung đột này dịu đi, dự báo có thể trở nên tích cực hơn.

Bạch kim 2025: Triển vọng có rủi ro

Đánh giá trung tính đến tích cực nhẹ là phù hợp: Cơ cấu cung hạn chế gặp phải nhu cầu ổn định. Tuy nhiên, từ tháng 7 năm 2025, các rủi ro điều chỉnh giá ngày càng gia tăng. Các đợt tăng giá mạnh thu hút các nhà đầu cơ – chốt lời có thể gây điều chỉnh giảm.

Các yếu tố theo dõi cho diễn biến tiếp theo:

• Diễn biến USD: USD yếu hỗ trợ hàng hóa
• Quan hệ thương mại Mỹ-Trung: Ảnh hưởng đến nhu cầu công nghiệp
• Tỷ lệ cho thuê: Chỉ số căng thẳng thị trường và dự báo giá
• Rủi ro thiếu cung: Nam Phi vẫn dễ bị tổn thương

Thâm hụt dự kiến kéo dài đến năm 2029 – điều này có thể hỗ trợ bạch kim trung hạn.

Các phương án đầu tư phù hợp với các loại nhà đầu tư khác nhau

Nhà giao dịch tích cực nên tận dụng độ biến động cao của bạch kim. Chiến lược đã được chứng minh là theo xu hướng với các đường trung bình động (10 và 30 ngày). Tín hiệu mua xuất hiện khi đường trung bình ngắn cắt lên đường trung bình dài; tín hiệu bán khi cắt ngược lại. Đòn bẩy x5 là phổ biến.

Quan trọng: Quản lý rủi ro chặt chẽ. Mỗi lệnh chỉ nên rủi ro tối đa 1-2% tổng vốn. Đặt stop-loss 2% dưới giá vào lệnh là tiêu chuẩn.

Ví dụ tính toán:

• Tổng vốn: 10.000€
• Rủi ro 1% mỗi lệnh = 100€
• Với đòn bẩy x5, vị thế tối đa là 1.000€
• Stop-loss tại mức giảm 2% để tránh mất toàn bộ

Nhà đầu tư bảo thủ có thể dùng bạch kim như một phần trong danh mục. Đặc điểm cung cầu riêng biệt và các biến động trái chiều với cổ phiếu khiến nó trở thành một công cụ phòng hộ tiềm năng. ETCs, thỏi vật lý hoặc cổ phiếu bạch kim phù hợp. Việc cân đối định kỳ và kết hợp với các kim loại quý khác giúp giảm thiểu rủi ro biến động.

Tỷ lệ phân bổ chính xác trong danh mục cần xác định dựa trên khả năng chịu rủi ro và khung thời gian cá nhân.

Kết luận: Vàng hay Bạch kim?

Không có câu trả lời chung chung. Vàng là lựa chọn an toàn để chống lạm phát và giữ gìn tài sản – đã được tâm lý chấp nhận rộng rãi, ổn định trong xu hướng tăng.

Bạch kim là lựa chọn cơ hội cho nhà đầu tư biết nhận diện chu kỳ và săn lợi nhuận vượt trội. Tỷ lệ giá so với tiêu dùng thấp hơn vàng về dài hạn hứa hẹn tăng giá, nhưng biến động giá lớn.

Tối ưu là kết hợp cả hai: vàng làm trung tâm để đảm bảo an toàn, bạch kim làm phần bổ sung chiến thuật để kiếm lợi trong các giai đoạn tăng trưởng. Nhu cầu cung hạn chế hiện tại và triển vọng kinh tế Trung Quốc khiến bạch kim năm 2025 trở nên hấp dẫn – nhưng chỉ dành cho nhà đầu tư có khả năng chịu rủi ro và kiên nhẫn theo dõi trung hạn.