Hai mươi năm rực rỡ: Tại sao vàng vẫn còn sinh lợi vào năm 2025

Vàng tiếp tục là một trong những khoản đầu tư nổi bật nhất trong hai thập kỷ qua. Vào tháng 10 năm 2025, giá vàng quanh mức 4.270 đô la Mỹ mỗi ounce, củng cố một hành trình phi thường từ mức chỉ khoảng 400 USD vào giữa những năm 2000 đến mức đỉnh lịch sử hiện tại. Sự tăng trưởng này tương đương với mức tăng giá tích lũy trên 900%, đưa kim loại này trở thành một công cụ tài chính có vị trí không thể bàn cãi.

Một tài sản không cổ tức mang lại lợi nhuận 7-8% mỗi năm

Điều đáng ngạc nhiên là vàng tạo ra lợi nhuận này mà không cung cấp cổ tức hay lãi suất. Trong thập kỷ qua, hiệu suất hàng năm của kim loại quý này luôn duy trì ở mức đều đặn từ 7% đến 8% mỗi năm, một con số đáng chú ý trong bối cảnh biến động vừa phải. Giữa năm 2015 và 2025, từ mức gần 1.000 USD mỗi ounce đến vượt qua 4.200 USD, mức tăng danh nghĩa khoảng +295%, phản ánh tỷ lệ lãi kép củng cố vị thế của nó như một tài sản phòng thủ có tiềm năng tăng giá.

Điều thú vị là lợi nhuận này đã được xây dựng trong các giai đoạn điều chỉnh đáng kể. Vào năm 2018 và 2021, vàng đã trải qua các giai đoạn tích lũy bên cạnh khi các chỉ số chứng khoán đạt mức cao mới, chứng tỏ sức mạnh của nó nổi lên khi các tài sản khác còn do dự.

Từ khủng hoảng 2008 đến thời kỳ rực rỡ hậu đại dịch: Một câu chuyện gồm bốn hồi

Hồi đầu tiên: 2005-2010

Sự bùng nổ đầu tiên của vàng trùng với sự mất giá của đô la Mỹ, đà tăng giá dầu và sự mất niềm tin sau khủng hoảng subprime. Trong vòng chưa đầy năm năm, giá từ 430 USD đã vượt qua 1.200 USD mỗi ounce. Sự phá sản của Lehman Brothers đã củng cố rõ ràng vai trò của vàng như một nơi trú ẩn, thu hút mua vào mạnh mẽ từ các ngân hàng trung ương và quỹ đầu tư tổ chức.

Hồi thứ hai: 2010-2015

Sau khi ổn định vào năm 2008, các thị trường đã lấy lại niềm tin. Việc bình thường hóa chính sách tiền tệ của Mỹ đã gây ra một đợt giảm giá khiến kim loại này dao động trong khoảng 1.000 đến 1.200 USD. Mặc dù vàng mất đi phần nào độ sáng so với lợi nhuận từ cổ phiếu, nó vẫn giữ vững khả năng bảo vệ, mặc dù không mang lại lợi nhuận đáng kể.

Hồi thứ ba: 2015-2020

Các căng thẳng thương mại Trung-Mỹ, nợ công tràn lan và việc giảm lãi suất về mức thấp kỷ lục đã thúc đẩy nhu cầu về kim loại này. Đại dịch COVID-19 là chất xúc tác cuối cùng: vàng lần đầu tiên vượt qua mốc 2.000 USD, xác nhận vị thế của nó như một tài sản đáng tin cậy trong thời kỳ khủng hoảng hệ thống.

Hồi thứ tư: 2020-2025

Giai đoạn gần đây nhất là ngoạn mục nhất. Từ mức 1.900 USD đến hơn 4.200 USD hiện tại, tăng khoảng +124% trong chưa đầy năm năm, đưa lợi nhuận của vàng trong 10 năm qua lên mức chưa từng thấy.

So sánh với Wall Street: Những bất ngờ trong tỷ lệ lợi nhuận

Khi so sánh hiệu suất của vàng với các chỉ số chứng khoán chính, xuất hiện những kết luận hấp dẫn:

• Nasdaq-100: tích lũy lợi nhuận trên 5.500% kể từ đầu thế kỷ, vẫn là nhà vô địch của thời đại.
• S&P 500: tăng gần 800%, trở thành chuẩn mực của sự ổn định thị trường.
• Vàng: nằm quanh mức +850% từ năm 2005 theo giá danh nghĩa.

Điều đặc biệt là trong phân tích 5 năm: vàng đã vượt qua cả S&P 500 lẫn Nasdaq-100, điều hiếm gặp trong các giai đoạn dài hạn. Sự đảo ngược vai trò này nhấn mạnh rằng trong môi trường lạm phát hoặc lãi suất thấp, kim loại này thường tỏa sáng hơn các tài sản rủi ro truyền thống.

Nhưng câu chuyện không chỉ dừng lại ở lợi nhuận thuần túy. Vào năm 2008, trong khi các thị trường chứng khoán giảm hơn 30%, vàng chỉ giảm khoảng 2%. Năm 2020, khi hoảng loạn lan rộng, kim loại này lại tiếp tục đóng vai trò như một tấm khiên phòng thủ. Sự bất đối xứng này chính là sức mạnh thực sự của nó: lợi nhuận đi đôi với sự bảo vệ.

Những động lực thực sự của vàng: Vượt ra ngoài giá spot

Bốn yếu tố giải thích lợi nhuận của vàng trong 10 năm qua:

Lãi suất thực âm

Vàng phát triển mạnh khi lợi suất thực của trái phiếu giảm xuống dưới 0. Điều này do các chính sách mở rộng định lượng của Cục Dự trữ Liên bang và Ngân hàng Trung ương Châu Âu đã làm giảm lợi suất này, từ đó thúc đẩy nhu cầu kim loại như một sự thay thế.

Suy yếu của đô la Mỹ

Vì vàng được giao dịch quốc tế bằng đô la, một đồng tiền Mỹ yếu sẽ thúc đẩy giá trị của nó. Sự mất giá của đô la kể từ năm 2020 đã trùng khớp với các đợt tăng giá lớn nhất của kim loại này.

Áp lực lạm phát dai dẳng

Dịch bệnh và chi tiêu tài khóa khổng lồ đã làm sống lại những lo ngại về lạm phát. Khi lạm phát duy trì ở mức cao, các nhà đầu tư tìm đến các tài sản giữ được sức mua, trong đó có vàng.

Chia rẽ địa chính trị

Các xung đột khu vực, các lệnh trừng phạt thương mại và sự điều chỉnh năng lượng toàn cầu đã thúc đẩy các ngân hàng trung ương của các thị trường mới nổi tích trữ vàng như một sự thay thế cho đô la.

Vàng trong danh mục đầu tư hiện đại: Liều lượng khuyến nghị và chiến lược

Vàng không nên xem như một tài sản đầu cơ để kiếm lời nhanh, mà như một công cụ ổn định cấu trúc. Chức năng của nó là bảo vệ giá trị thực của tài sản trước các cú sốc bất ngờ, chứ không phải để tạo ra lợi nhuận phi thường.

Các nhà quản lý tài sản khuyên nên dành khoảng 5% đến 10% tổng vốn trong vàng vật chất, ETF được bảo đảm bằng kim loại hoặc quỹ mô phỏng. Trong các danh mục có tỷ lệ cổ phiếu cao, lớp đệm này hoạt động như một chiếc bảo hiểm chống lại biến động cực đoan.

Vàng có một lợi thế nội tại: tính thanh khoản toàn cầu. Trong bất kỳ thị trường nào, bất kỳ thời điểm nào, nó có thể chuyển đổi thành tiền mặt mà không bị hạn chế về vốn hoặc chịu ảnh hưởng của biến động tiền tệ hoặc nợ công. Trong các môi trường căng thẳng về tiền tệ hoặc mất niềm tin vào thể chế, đặc điểm này trở nên đặc biệt quan trọng.

Kết luận: Vàng vẫn là một mảnh ghép chủ chốt của câu đố tài chính

Lợi nhuận của vàng trong 10 năm qua không phải là ngẫu nhiên hay hiện tượng đơn lẻ: nó phản ánh một chân lý sâu sắc về thị trường hiện đại. Vàng tăng giá khi niềm tin bị xói mòn, dù là do lạm phát phi mã, nợ nần không thể kiểm soát, bất ổn chính trị hay xung đột địa chính trị.

Trong một danh mục cân đối, vàng không cạnh tranh về tăng trưởng hay hứa hẹn làm giàu nhanh chóng. Nó là chiếc bảo hiểm im lặng mà ta trân trọng khi các tài sản khác lung lay. Trong hai mươi năm, nó đã chứng minh khả năng duy trì ổn định trong các cuộc khủng hoảng hệ thống, cạnh tranh với các chỉ số chứng khoán trong thời kỳ bất ổn và bảo vệ tài sản trong những thời điểm sóng gió.

Đối với nhà đầu tư xây dựng danh mục bền vững, vàng vẫn là một phần không thể thiếu của bộ máy tài chính toàn cầu, nay còn quan trọng hơn bao giờ hết.