Cổ phiếu CA là dấu hiệu cảnh báo mà nhà đầu tư cần phải biết

Khi vào ứng dụng giao dịch cổ phiếu, thường thấy các biểu tượng bí ẩn đính sau tên cổ phiếu như CA, XD, XM, T1, H, SP v.v. Những biểu tượng này không xuất hiện ngẫu nhiên mà có ý nghĩa rằng cổ phiếu đó đang đối mặt với “sự kiện đặc biệt” mà nhà đầu tư cần nhận thức để phòng tránh mất tiền một cách vô ý thức

CA là Corporate Action - Dấu hiệu cổ phiếu có sự thay đổi

CA viết tắt của Corporate Action nghĩa là “Hành động của công ty” Khi cổ phiếu có CA nghĩa là trong vòng bảy ngày tới, cổ phiếu đó sẽ có biến động quan trọng Có thể là trả cổ tức, phát hành cổ phiếu mới hoặc các quyền lợi liên quan đến cổ đông

Khi nhấp vào biểu tượng CA, hệ thống sẽ hiển thị rõ ràng sự kiện đó là gì và có hiệu lực khi nào Thông thường thông tin này được thể hiện dưới dạng viết tắt, chia thành ba nhóm chính theo đặc điểm của sự kiện

Nhóm đầu tiên: Biểu tượng X - Không được hưởng quyền lợi

Biểu tượng bắt đầu bằng chữ X xuất phát từ “Excluding” (Loại trừ) thể hiện việc mất quyền lợi nào đó đối với người mua cổ phiếu mới Nếu mua cổ phiếu từ ngày biểu tượng này xuất hiện, nhà đầu tư sẽ bỏ lỡ quyền lợi đi kèm

XD - Không nhận cổ tức

XD viết tắt của Excluding Dividend Nếu bạn mua cổ phiếu khi có XD nghĩa là trong kỳ trả cổ tức này bạn sẽ không nhận được cổ tức dù vẫn là cổ đông của cổ phiếu đó Tuy nhiên, nếu bạn giữ cổ phiếu đến kỳ trả cổ tức tiếp theo, vẫn có quyền nhận cổ tức trong kỳ đó

Câu hỏi làm sao biết ngày nào cổ phiếu sẽ có XD: Nhấn vào chữ CA hoặc vào lịch sự kiện của thị trường trên website của Sở Giao dịch để xem lịch trả cổ tức

Bạn cần giữ cổ phiếu bao lâu để nhận cổ tức: Tốt nhất là mua cổ phiếu trước ngày cổ phiếu có XD Ví dụ, nếu mua vào ngày 1 và ngày 2 cổ phiếu có XD, bạn vẫn được quyền nhận cổ tức

Có nhận cổ tức bằng nhau hay không tùy vào thời điểm mua: Đúng, mọi người đều nhận tỷ lệ cổ tức như nhau, bất kể mua sau khi có XD

XM - Không tham dự họp cổ đông

XM viết tắt của Excluding Meetings Người mua cổ phiếu từ biểu tượng này trở đi sẽ không có quyền tham dự họp cổ đông - nơi cổ đông có thể tham gia quyết định các vấn đề quan trọng của công ty

XW - Không nhận quyền mua chứng quyền

XW viết tắt của Excluding Warrant Không nhận Warrant hay “cổ phiếu con” là chứng khoán do công ty phát hành cho cổ đông, có thể chuyển đổi thành cổ phiếu chính bằng cách thanh toán thêm theo tỷ lệ quy định (thường là tỷ lệ 1:1)

XS - Không nhận quyền mua chứng quyền ngắn hạn

XS viết tắt của Excluding Short-term Warrant Người mua sẽ không có quyền đặt mua cổ phiếu chứng quyền ngắn hạn

XR - Không nhận quyền mua cổ phiếu phát hành mới

XR viết tắt của Excluding Right Nếu công ty quyết định tăng vốn bằng cách phát hành cổ phiếu mới, người mua cổ phiếu từ khi có XR sẽ không có quyền đặt mua cổ phiếu mới bổ sung Thường công ty tăng vốn để mở rộng hoạt động kinh doanh

XT, XI, XP, XA, XE, XN, XB - Các quyền lợi khác

Ngoài các quyền lợi trên còn có các quyền khác có thể mất đi:

• XT (Excluding Transferable Subscription Right) - Không nhận quyền mua cổ phiếu phát hành thêm có thể chuyển nhượng
• XI (Excluding Interest) - Không nhận lãi
• XP (Excluding Principal) - Không nhận lại vốn
• XA (Excluding All) - Không nhận quyền theo thông báo của công ty
• XE (Excluding Exercise) - Không có quyền chuyển đổi chứng khoán thành cổ phiếu
• XN (Excluding Capital Return) - Không nhận tiền hoàn lại từ giảm vốn
• XB (Excluding Other Benefit) - Không có quyền đặt mua cổ phiếu ưu đãi hoặc các loại cổ phiếu mới khác

Nhóm thứ hai: Biểu tượng T - Giới hạn đầu cơ

Cổ phiếu tăng giá nhanh và bất thường sẽ có ký hiệu T gồm ba cấp độ nhằm ngăn chặn đầu cơ mạnh

T1 - Cấp độ cảnh báo đầu tiên

T1 (Trading Alert Level 1) nghĩa là chỉ được dùng tài khoản Cash Balance (tài khoản dùng tiền mặt của chính mình) Thời gian của biểu tượng này là 3 tuần kể từ khi thị trường công bố

T2 - Cấp độ cảnh báo thứ hai

T2 (Trading Alert Level 2) áp dụng khi cổ phiếu T1 vẫn còn trong tiêu chuẩn sau một tháng, sẽ nâng cấp lên cấp độ cao hơn Người mua vẫn phải dùng tài khoản Cash Balance nhưng thêm điều kiện: không được dùng cổ phiếu làm tài sản đảm bảo Thời gian 3 tuần

T3 - Cấp độ cảnh báo cao nhất

T3 (Trading Alert Level 3) nếu tình hình vẫn chưa cải thiện, sẽ nâng lên T3 với các hạn chế nghiêm ngặt nhất: chỉ dùng Cash Balance, cấm cầm cố, và cấm sử dụng quyền mua ngay lập tức Có nghĩa là khi bán cổ phiếu sẽ phải chờ đến ngày giao dịch bình thường để có lại quyền mua Hệ thống này giúp hạn chế các lần mua bán trong cùng một ngày

Nhóm thứ ba: Các biểu tượng cảnh báo khác - Dấu hiệu nguy hiểm

H - Trading Halt (Ngừng giao dịch tạm thời)

H viết tắt của Trading Halt Khi cổ phiếu có biểu tượng này sẽ tạm dừng giao dịch 1 phiên (buổi sáng hoặc chiều) Thường là do có tin xấu bị rò rỉ ra ngoài nhưng công ty vẫn chưa công bố chính thức cho thị trường để dành thời gian xác minh

SP - Trading Suspension (Ngừng giao dịch kéo dài)

SP viết tắt của Trading Suspension Khi tình hình xấu hơn H sẽ có ngừng giao dịch quá 1 phiên Các lý do cũng tương tự như H hoặc do công ty không nộp báo cáo tài chính đúng hạn

NP và NR - Trạng thái thông báo

NP (Notice Pending) Công ty có vấn đề cần báo cáo cho thị trường Khi gửi báo cáo xong, biểu tượng sẽ chuyển thành NR (Notice Received) có nghĩa là thị trường đã nhận và kiểm tra dữ liệu

NC - Không tuân thủ (Không giao dịch dài hạn)

NC viết tắt của Non-Compliance là dấu hiệu cảnh báo đỏ Công ty có thể bị huỷ niêm yết do các lý do như: lỗ lũy kế hơn 50% vốn điều lệ, không nộp báo cáo tài chính trong thời gian dài hoặc có vấn đề pháp lý khác Công ty có 1 năm để khắc phục nếu không sửa chữa kịp thời có thể bị rút khỏi thị trường

ST - Ổn định giá (Giữ ổn định giá cổ phiếu)

ST viết tắt của Stabilization nghĩa là công ty đang giảm thiểu rủi ro cho giá cổ phiếu sau IPO Thường dùng phương pháp gọi là “Greenshoe” - phát hành cổ phiếu vượt quá giới hạn để giữ giá không giảm dưới giá IPO trong 30 ngày đầu

C - Cảnh báo (Cảnh báo - Công ty có vấn đề)

C viết tắt của Caution là dấu hiệu cảnh báo nên tránh đầu tư Công ty có vấn đề tài chính nghiêm trọng Các lý do dẫn đến C gồm:

Vấn đề tài chính:

• Vốn chủ sở hữu dưới 50% vốn điều lệ
• Tòa án chấp nhận yêu cầu phục hồi hoặc phá sản
• Cơ quan quản lý yêu cầu sửa đổi tình hình tài chính hoặc tạm ngưng hoạt động

Vấn đề báo cáo tài chính:

• Kiểm toán viên không đưa ra ý kiến do bị giới hạn phạm vi
• Ủy ban Chứng khoán yêu cầu sửa đổi báo cáo hoặc kiểm toán đặc biệt

Vấn đề kinh doanh:

• Công ty là Công ty tiền mặt (bán hết tài sản, chỉ còn tiền mặt)

Tóm tắt ý nghĩa của ký hiệu CA và các nhóm biểu tượng khác

Biểu tượng CA đính sau tên cổ phiếu là dấu hiệu mở rộng cảnh báo rằng “Cẩn thận nhé, cổ phiếu đang có sự kiện xảy ra” Khi nhấp vào xem chi tiết, hệ thống sẽ hiển thị sự kiện đó là gì, ngày kết thúc và quyền lợi nào sẽ mất đi

Việc hiểu các viết tắt này rất quan trọng vì mua cổ phiếu qua các biểu tượng này có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của bạn như: cổ tức, quyền lợi khác hoặc rủi ro của công ty Vì vậy hãy đầu tư có ý thức, chậm lại, xem xét kỹ thông tin rồi quyết định luôn luôn đúng đắn