Cách bắt nhịp giao dịch bằng cách phân tích Oversold và Overbought

Nhà giao dịch thành công thường có một công cụ bí mật quan trọng, đó là xem xét trạng thái bán quá mức (oversold) hoặc mua quá mức để giúp quyết định mua bán đúng thời điểm. Hôm nay chúng ta sẽ khám phá cách áp dụng công cụ phân tích này vào giao dịch thực tế.

Hiểu ý nghĩa của Oversold Overbought trước

Trạng thái Overbought xảy ra khi giá tăng quá cao so với giá trị thực, dẫn đến có nhiều lực mua tham gia. Tuy nhiên, trong giai đoạn này có tín hiệu rằng lực mua bắt đầu yếu đi và lực bán sẽ thay thế, do đó giá có xu hướng điều chỉnh giảm hoặc đi ngang.

Trạng thái Oversold ngược lại, xảy ra khi giá bị bán ra quá nhiều khiến giảm xuống thấp hơn mức hợp lý. Lực bán mạnh mẽ xuất hiện, nhưng tín hiệu cho thấy lực bán có thể mệt mỏi và lực mua sẽ xuất hiện ở mức giá thấp hơn. Thông thường, giá sẽ có xu hướng hồi phục.

Việc bắt đúng thời điểm Oversold và Overbought giúp nhà giao dịch có thể mua ở mức giá thấp và bán ở mức giá cao hơn, nhiều hơn so với việc làm ngược lại chỉ mang lại lợi nhuận nhỏ.

Các chỉ số dùng để xác định điểm mua bán

RSI - Chỉ số sức mạnh giá

RSI (Relative Strength Index) là bộ chỉ báo đo tỷ lệ giữa các mức tăng và giảm của giá trong một khoảng thời gian xác định.

Công thức tính: RSI = 100 - (100 / (1 + RS))

Trong đó RS = trung bình giá tăng / trung bình giá giảm.

Giá trị RSI nằm trong khoảng từ 0 đến 100 và giúp nhận biết trạng thái oversold overbought như sau:

• RSI trên 70 = tín hiệu Overbought, bán quá mức, nên xem xét bán ra
• RSI dưới 30 = tín hiệu Oversold, bán quá thấp, nên xem xét mua vào

Tuy nhiên, mức 30 và 70 chỉ là tiêu chuẩn, có thể điều chỉnh phù hợp với đặc điểm biến động của từng loại tài sản.

Stochastic Oscillator - Chỉ số vị trí giá

Stochastic Oscillator cho biết giá đóng cửa của ngày đó nằm ở vị trí nào trong phạm vi cao nhất và thấp nhất của kỳ xem xét.

Công thức tính:

%K = [((Giá đóng cửa - Giá thấp nhất 14 ngày)) / ((Giá cao nhất 14 ngày - Giá thấp nhất 14 ngày))] × 100

%D = trung bình %K của 3 ngày gần nhất

Giá trị %K nằm trong khoảng từ 0 đến 100 và dùng để xác định oversold overbought như sau:

• %K trên 80 = Overbought, mua quá nhiều, kho chứa hàng đang đầy
• %K dưới 20 = Oversold, giảm giá quá mức, có khả năng sinh lợi nhuận

Áp dụng vào giao dịch thực tế

Lối chơi Mean Reversal - Giao dịch trong phạm vi

Mean Reversal là chiến lược dựa trên giả định rằng giá cao và thấp chỉ là tạm thời, và giá sẽ quay trở về trung bình. Chiến lược này phù hợp khi thị trường dao động trong phạm vi, không có xu hướng mạnh.

Các bước giao dịch Mean Reversal với RSI:

1. Xác định xu hướng bằng MA200 - nếu giá trên đường = xu hướng tăng, dưới đường = xu hướng giảm, nằm ngang = không xu hướng
2. Đặt điểm Overbought/Oversold theo tín hiệu, ví dụ Overbought khi RSI > 90 và Oversold khi RSI < 10
3. Vào lệnh khi giá chạm điểm oversold hoặc overbought đã xác định
4. Đóng lệnh khi giá quay trở lại gần đường SMA5

Ví dụ thực tế: USDJPY khung 2 giờ

Khi giá phá vỡ khỏi MA200 đi lên và bắt đầu dao động trong phạm vi xu hướng tăng, bạn có thể điều chỉnh RSI Oversold ở mức 35 và Overbought ở mức 75. Do xu hướng tăng, tín hiệu mua tại oversold sẽ hiệu quả hơn bán. Điểm thoát lệnh là khi giá về gần MA25 hoặc MA200. Nếu giá thủng đường MA200 xuống, đóng tất cả các vị thế.

Lối chơi Divergence - Phát hiện thay đổi xu hướng

Divergence là trạng thái bộ chỉ báo gửi tín hiệu mâu thuẫn với giá, ví dụ như giá tăng cao nhưng RSI yếu đi, hoặc giá giảm thấp nhưng RSI vẫn mạnh. Tín hiệu này cho thấy khả năng xu hướng sẽ đổi chiều.

Các bước giao dịch Divergence với RSI:

1. Tìm các tài sản có xu hướng rõ ràng (tăng hoặc giảm) rồi bắt đầu xác định Double Top/Bottom hoặc Head & Shoulder
2. Quan sát RSI ở vùng quá mua hoặc quá bán nhưng mâu thuẫn với biến động giá, ví dụ giá giảm nhưng RSI tăng
3. Vào lệnh khi giá xác nhận đảo chiều, như cắt đường MA5
4. Đóng lệnh khi xu hướng mới bắt đầu yếu đi hoặc xuất hiện Divergence khác

Ví dụ thực tế: WTI khung 2 giờ

Quan sát giá giảm liên tục và hình thành Double Bottom cùng RSI vào vùng oversold dưới 30, nhưng RSI bắt đầu đổi chiều và không xuống thấp hơn đáy cũ (Bullish Divergence). Tín hiệu này cho thấy lực bán đã cạn, mua vào khi giá vượt qua MA25, đặt stop loss tại đáy trước đó, đóng lệnh khi xu hướng tăng yếu đi.

Những cảnh báo quan trọng

Oversold overbought là công cụ tạm thời, không phải điểm mua bán chính xác 100%. Việc sử dụng cần kết hợp các công cụ phân tích khác như Moving Average, Support/Resistance, Volume, v.v.

Chỉ dựa vào Oversold overbought có thể giảm thiểu sai sót, nhưng khi kết hợp chiến lược quản lý rủi ro tốt, đặt stop loss hợp lý và kiểm soát cảm xúc, việc giao dịch của bạn sẽ chính xác hơn.

Tất cả các chỉ số đều có ưu điểm và hạn chế, do đó dự đoán chỉ dựa vào tín hiệu Oversold overbought không nên làm một mình, cần xác nhận từ các bộ chỉ báo khác.