Chi phí cố định vs Chi phí biến đổi: Nhà quản lý cần biết những gì

Trong hoạt động kinh doanh, việc phân biệt giữa fix cost (chi phí cố định) và variable cost (chi phí biến đổi) không chỉ là vấn đề quan trọng—nó là yếu tố quyết định sự sống còn và lợi nhuận của bạn. Nhiều doanh nghiệp thất bại không phải vì thiếu hàng hóa, mà vì thiếu hiểu biết về chi phí. Bài viết này, chúng ta sẽ đề cập đến cả hai loại chi phí này để bạn có cái nhìn rõ ràng hơn.

Fix Cost (chi phí cố định) là gì

Fix cost hay chi phí cố định là những khoản chi phí như hình bóng—dù bạn đi đâu, bạn vẫn phải trả. Dù bạn bán 1 sản phẩm hay 1.000 sản phẩm, các chi phí này vẫn giữ nguyên. Đó là các khoản chi phí cơ bản mà doanh nghiệp phải thanh toán hàng tháng, hàng năm, bất kể hoạt động có sinh lợi hay không.

Chi phí cố định có đặc điểm gì

Các chi phí cố định này có hai đặc điểm chính. Thứ nhất, không nhạy cảm với khối lượng sản xuất—tăng hay giảm sản lượng, các chi phí này vẫn giữ nguyên ban đầu. Thứ hai, phải trả bất kể điều gì xảy ra—chúng là nghĩa vụ dài hạn, đòi hỏi thời gian và nguồn lực để lập kế hoạch tài chính cho doanh nghiệp.

Ví dụ về Fix Cost phổ biến

• Tiền thuê mặt bằng làm việc: thanh toán hàng tháng bất kể doanh thu
• Lương nhân viên: phải trả cho nhân viên ngay cả ngày không có hoạt động
• Chi phí bảo hiểm hàng tồn kho: phòng tránh rủi ro, phải trả theo hợp đồng
• Chi phí thiết bị làm việc: khấu hao thiết bị đã mua
• Lãi vay ngân hàng: phải trả theo kỳ hạn, bất kể lợi nhuận ra sao

Variable Cost (chi phí biến đổi) là gì

Khác với fix cost—variable cost là chi phí có “tâm hồn” và “sự linh hoạt”. Nó sẽ tăng lên khi bạn bán nhiều hơn, giảm xuống khi bán ít hơn. Do đó, đây là chi phí phù hợp trực tiếp với hoạt động của doanh nghiệp. Càng làm việc chăm chỉ, chi phí này càng tăng.

Chi phí biến đổi có đặc điểm gì

Các chi phí biến đổi này cũng có hai đặc điểm chính. Thứ nhất, thay đổi trực tiếp theo khối lượng sản xuất—sản xuất nhiều hơn, chi phí nhiều hơn. Thứ hai, cung cấp sự linh hoạt trong quản lý—bạn có thể kiểm soát chúng bằng cách điều chỉnh số lượng sản xuất hoặc bán hàng.

Ví dụ về Variable Cost phổ biến

• Nguyên vật liệu hoặc thành phẩm: bán nhiều hơn, cần mua nguyên liệu nhiều hơn
• Chi phí nhân công trực tiếp: trả cho công nhân theo số lượng sản phẩm sản xuất
• Chi phí điện và nước: điện tiêu thụ nhiều hơn khi nhà máy hoạt động
• Vật liệu đóng gói: nhiều hàng hóa hơn, cần nhiều hộp hơn
• Chi phí vận chuyển: hàng đi nhiều hơn, chi phí vận chuyển tăng
• Hoa hồng bán hàng: đội ngũ bán hàng bán tốt, hoa hồng phải trả nhiều hơn

So sánh Fix Cost và Variable Cost

Sự khác biệt giữa fix cost và variable cost rất quan trọng trong quản lý doanh nghiệp, vì nó ảnh hưởng đến nhiều quyết định.

Về sự biến đổi: Fix cost không thay đổi, còn variable cost thay đổi theo khối lượng sản xuất.

Về dự đoán: Fix cost dễ dự đoán vì cố định, còn variable cost cần tính theo dự kiến doanh số bán.

Về kiểm soát: Fix cost không thể kiểm soát trong ngắn hạn, còn variable cost có thể kiểm soát bằng cách điều chỉnh sản lượng hoặc doanh số.

Về định giá: Cả hai đều cần thiết để xác định giá bán phù hợp nhằm đảm bảo lợi nhuận.

Quản lý tổng chi phí

Việc quản lý đồng thời fix cost và variable cost là nghệ thuật thực sự của quản trị doanh nghiệp.

Đặt giá: Bạn cần biết fix cost và variable cost trên mỗi đơn vị để xác định giá bán bao phủ cả hai và còn lợi nhuận.

Lập kế hoạch sản xuất: Hiểu rõ fix cost giúp quyết định có nên đầu tư vào máy móc mới (tăng fix cost) để giảm variable cost hay không.

Kiểm soát chi phí: Xác định rõ khoản nào là fix cost phải trả, khoản nào là variable cost có thể giảm để tăng lợi nhuận.

Đánh giá rủi ro: Khi doanh số giảm, fix cost vẫn giữ nguyên, còn variable cost giảm, cần có kế hoạch phù hợp.

Tóm lại

Hiểu biết về fix cost (chi phí cố định) và variable cost (chi phí biến đổi) là nền tảng của quản trị doanh nghiệp. Các nhà quản lý hiểu rõ hai loại chi phí này sẽ có khả năng ra quyết định tốt hơn, lập kế hoạch thông minh hơn và duy trì lợi nhuận ổn định, bất kể thị trường có biến động ra sao. Bởi vì khi bạn biết tiền đi đâu, bạn có thể kiểm soát dòng tiền của mình.