Phân tích sâu về xu hướng của nhân dân tệ so với đô la Mỹ｜Biến động tỷ giá trong nửa cuối năm 2025 và triển vọng năm 2026

Các điểm chuyển biến đã xuất hiện, chu kỳ tăng giá của nhân dân tệ bắt đầu

2025 được xem là năm chuyển biến của nhân dân tệ. Sau ba năm liên tiếp mất giá so với đô la Mỹ từ 2022 đến 2024, nhân dân tệ cuối cùng đã có sự đảo chiều. Các diễn biến mới nhất cho thấy, tỷ giá hối đoái đô la Mỹ so với nhân dân tệ đã giảm xuống quanh 7.0404, mức cao nhất gần 14 tháng, tín hiệu rõ ràng — thị trường đang thay đổi thái độ đối với nhân dân tệ.

Nhìn lại quỹ đạo hoạt động của năm nay, tỷ giá đô la Mỹ so với nhân dân tệ dao động trong phạm vi 7.04 đến 7.3, tăng khoảng 3% cả năm, thể hiện sự kiên cường rõ rệt. Nhân dân tệ ngoài khơi (CNH) dao động trong khoảng 7.02 đến 7.4, nhạy cảm hơn với các yếu tố quốc tế. Cấu trúc dao động trong phạm vi này phản ánh chính xác sự chuyển đổi kỳ vọng của thị trường — từ bi quan sang thận trọng lạc quan.

Ám mị đầu năm và cơ hội vào nửa cuối năm

Trong nửa đầu năm nay, nhân dân tệ chịu áp lực không nhỏ. Không chắc chắn về chính sách thuế quan toàn cầu ngày càng gia tăng, chỉ số đô la Mỹ liên tục mạnh lên, nhân dân tệ ngoài khơi từng mất mốc 7.40, lập kỷ lục mới kể từ “Chính sách tỷ giá 8.11” năm 2015. Cảm xúc thị trường về việc bán tháo nhân dân tệ đạt đỉnh điểm, kỳ vọng mất giá lan rộng.

Tuy nhiên, bước vào nửa cuối năm, tình hình đã có sự thay đổi căn bản. Các cuộc đàm phán thương mại Trung-Mỹ dần đạt tiến triển, quan hệ hai bên có dấu hiệu rõ rệt giảm căng thẳng. Khi chỉ số đô la Mỹ từ trạng thái mạnh sang yếu, nhân dân tệ bắt đầu thể hiện xu hướng tăng nhẹ và ổn định. Trong bối cảnh đồng euro, bảng Anh và các đồng tiền chính khác của thị trường phi USD đều mạnh lên, nhân dân tệ cũng theo đó lấy lại vị thế. Vào giữa tháng 12, nhân dân tệ còn vượt qua mốc 7.05, đà tăng mạnh mẽ và kéo dài.

Ba động lực chính hỗ trợ nhân dân tệ tăng trung dài hạn

Triển vọng năm 2026, các ngân hàng đầu tư quốc tế đều lạc quan về nhân dân tệ. Đằng sau dự báo tích cực này là ba lực lượng chủ chốt:

Thứ nhất, sức bền của tăng trưởng xuất khẩu tiếp tục phát huy tác dụng. Vai trò của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn vững chắc, tốc độ xuất khẩu khá mạnh, tạo cầu thực chất cho nhân dân tệ. Các nhà đầu tư nước ngoài liên tục phân bổ tài sản bằng nhân dân tệ, tạo lợi thế rõ rệt cho tỷ giá.

Thứ hai, cấu trúc yếu của chỉ số đô la Mỹ đã sơ bộ hình thành. Trong nửa đầu năm 2025, chỉ số đô la Mỹ giảm từ 109 xuống gần 98, giảm gần 10%, mức thấp nhất trong nửa đầu năm kể từ thập niên 1970. Dù tháng 11 có phần hồi phục do kỳ vọng cắt giảm lãi suất, nhưng sau khi Cục Dự trữ Liên bang thực hiện cắt giảm lãi suất vào tháng 12, chỉ số đô la Mỹ lại giảm trở lại còn 97.869, quay về khoảng 97.8-98.5, thể hiện xu hướng yếu.

Thứ ba, tiến trình đàm phán thương mại Trung-Mỹ ổn định đã giải tỏa phần lớn các bất ổn của thị trường. Trong vòng đàm phán mới nhất tại Kuala Lumpur, phía Mỹ đã giảm thuế đối với hàng hóa Trung Quốc chứa fentanyl từ 20% xuống 10%, tạm hoãn áp dụng thuế trả đũa 24% đến tháng 11 năm 2026. Hai bên còn đồng ý tạm hoãn thực thi các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm và phí cảng, mở rộng mua nông sản Mỹ. Dù còn có rủi ro đan xen, nhưng hiện tại đã giảm thiểu đáng kể lo ngại thương mại của thị trường.

Dự báo lạc quan của các ngân hàng đầu tư quốc tế

Phân tích của Deutsche Bank rất tích cực. Ngân hàng này cho rằng, nhân dân tệ đã bắt đầu chu kỳ tăng giá dài hạn, dự kiến tỷ giá đô la Mỹ so với nhân dân tệ sẽ tăng lên đến cuối năm 2025 là 7.0, và đến cuối năm 2026 sẽ tiếp tục lên 6.7.

Quan điểm của Goldman Sachs còn thu hút sự chú ý hơn. Giám đốc chiến lược ngoại hối toàn cầu Kamakshya Trivedi trong báo cáo trung hạn đã nâng dự báo tỷ giá đô la Mỹ so với nhân dân tệ trong 12 tháng tới từ 7.35 lên 7.0, và cho biết “đến mốc 7” có thể đến sớm hơn dự kiến của thị trường. Lý do của Goldman là, tỷ giá thực hiệu quả của nhân dân tệ hiện thấp hơn trung bình 10 năm khoảng 12%, mức thấp hơn so với đô la Mỹ là 15%. Dựa trên tiến trình đàm phán Trung-Mỹ và thực trạng thấp hơn của tỷ giá, trong 12 tháng tới, nhân dân tệ có thể lên đến 7.0. Ngoài ra, Goldman còn nhấn mạnh, việc xuất khẩu mạnh của Trung Quốc sẽ tiếp tục hỗ trợ nhân dân tệ, và chính phủ Trung Quốc có xu hướng sử dụng các công cụ chính sách khác để kích thích kinh tế hơn là dựa vào chiến lược giảm giá đồng tiền.

Hiện tại có nên phân bổ các cặp tiền liên quan đến nhân dân tệ không?

Trong ngắn hạn, nhân dân tệ sẽ duy trì xu hướng mạnh lên, chung chung dao động ngược chiều với đô la Mỹ, phạm vi biến động hạn chế. Khả năng tăng nhanh xuống dưới 7.0 trước cuối năm 2025 là thấp, nhưng xu hướng tăng đã cơ bản xác lập.

Việc đầu tư vào các cặp tiền liên quan đến nhân dân tệ thực sự có cơ hội sinh lời, nhưng quan trọng là nắm bắt thời điểm và điểm rủi ro. Cần chú ý đến:

• Diễn biến thực của chỉ số đô la Mỹ — điều này sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến biên độ biến động tỷ giá
• Tín hiệu điều chỉnh trung gian của tỷ giá nhân dân tệ — thái độ chính thức thường dự báo hướng ngắn hạn
• Mức độ và nhịp điệu của chính sách duy trì tăng trưởng ổn định của Trung Quốc — dữ liệu kinh tế sẽ ảnh hưởng đến điều chỉnh kỳ vọng của thị trường

Bốn yếu tố để đánh giá xu hướng tương lai của nhân dân tệ so với đô la Mỹ

1. Mức độ nới lỏng hay thắt chặt chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc

Chính sách tiền tệ ảnh hưởng trực tiếp đến cung tiền, từ đó quyết định diễn biến tỷ giá. Khi Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc thực hiện chính sách nới lỏng (giảm lãi suất, giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc), kỳ vọng về thanh khoản tăng, nhân dân tệ có xu hướng yếu đi; ngược lại, thắt chặt chính sách (tăng lãi suất, nâng tỷ lệ dự trữ) sẽ thúc đẩy nhân dân tệ mạnh lên.

Lịch sử đã chứng minh logic này. Tháng 11 năm 2014, Ngân hàng Nhân dân bắt đầu chu kỳ nới lỏng, liên tiếp giảm lãi suất cho vay 6 lần, giảm mạnh tỷ lệ dự trữ của các tổ chức tài chính nhỏ từ 18% xuống dưới 8%. Cùng thời điểm, tỷ giá đô la Mỹ so với nhân dân tệ từ mức 6.x tăng lên gần 7.4, chứng minh rõ ảnh hưởng sâu rộng của chính sách tiền tệ đến tỷ giá.

2. Hiệu suất dữ liệu kinh tế Trung Quốc

Kinh tế mạnh sẽ thu hút dòng vốn nước ngoài liên tục chảy vào, nâng cao nhu cầu đối với nhân dân tệ; ngược lại, kinh tế chậm lại sẽ làm giảm hoặc chuyển hướng dòng vốn. Các dữ liệu quan trọng cần theo dõi gồm:

• GDP (Tổng sản phẩm quốc nội) — công bố theo quý, phản ánh tình hình vĩ mô
• Chỉ số quản lý mua hàng (PMI) của ngành sản xuất — công bố hàng tháng, phiên bản chính thức chủ yếu của các doanh nghiệp lớn trung bình, phiên bản Caixin của doanh nghiệp nhỏ
• Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) — công bố hàng tháng, đo lường lạm phát, quá cao có thể kích hoạt chính sách tiền tệ thắt chặt
• Đầu tư tài sản cố định đô thị — công bố hàng tháng, phản ánh quy mô hoạt động đầu tư

3. Xu hướng đô la Mỹ và chính sách của Cục Dự trữ Liên bang

Biến động của đô la Mỹ trực tiếp quyết định tỷ giá đô la Mỹ so với nhân dân tệ. Chính sách tiền tệ của Fed thường là yếu tố chủ đạo thúc đẩy xu hướng đô la. Ví dụ năm 2017 rất thuyết phục: Kinh tế khu vực Euro phục hồi mạnh, tăng trưởng GDP vượt Mỹ, ECB phát đi tín hiệu thắt chặt, thúc đẩy đồng euro tăng giá. Chỉ số đô la Mỹ sau khi vượt qua 100 đã yếu đi, giảm 15% trong năm. Cùng thời điểm, tỷ giá đô la Mỹ so với nhân dân tệ cũng giảm, thể hiện mối liên hệ chặt chẽ.

4. Chính sách của chính phủ về xu hướng tỷ giá nhân dân tệ so với đô la Mỹ

Khác với các đồng tiền do thị trường hoàn toàn định giá, tỷ giá nhân dân tệ chịu sự hướng dẫn mạnh mẽ của chính phủ. Trong lần điều chỉnh cuối cùng tháng 5 năm 2017, mô hình tỷ giá trung tâm nhân dân tệ so với đô la Mỹ đã được nâng cấp từ “giá đóng cửa + biến động của rổ tiền tệ” thành “giá đóng cửa + biến động của rổ tiền tệ + yếu tố ngược chu kỳ”, tăng cường vai trò hướng dẫn ngắn hạn của chính phủ. Tuy nhiên, về trung và dài hạn, xu hướng lớn vẫn do cung cầu thị trường quyết định.

Nhìn lại 5 năm: chu kỳ biến động của nhân dân tệ so với đô la Mỹ

Chuyển biến và tăng giá năm 2020

Đầu năm, tỷ giá nhân dân tệ so với đô la Mỹ dao động trong khoảng 6.9-7.0. Do căng thẳng thương mại Trung-Mỹ và tác động của dịch bệnh, nhân dân tệ đã mất giá xuống 7.18 vào tháng 5. Nhưng sau đó, Trung Quốc kiểm soát dịch bệnh nhanh chóng và phục hồi kinh tế dẫn đầu, Fed hạ lãi suất về gần 0, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc duy trì chính sách ổn định, chênh lệch lãi suất mở rộng trở thành động lực chính cho nhân dân tệ tăng giá. Cuối năm, nhân dân tệ mạnh trở lại gần 6.50, tăng khoảng 6% cả năm.

Năm 2021, dao động trong phạm vi hẹp và tương đối mạnh

Xuất khẩu Trung Quốc liên tục mạnh, kinh tế khả quan, Ngân hàng trung ương duy trì chính sách ổn định. Chỉ số đô la Mỹ thấp, tỷ giá nhân dân tệ trong khoảng 6.35-6.58, trung bình cả năm khoảng 6.45, duy trì trạng thái tương đối mạnh. Đây là năm nhân dân tệ ổn định tương đối.

Năm 2022, giảm giá mạnh và chu kỳ chuyển biến

Năm này, nhân dân tệ trải qua chu kỳ mất giá rõ rệt. Tỷ giá đô la Mỹ so với nhân dân tệ từ 6.35 tăng lên trên 7.25, giảm khoảng 8% trong năm, mức giảm lớn nhất trong vài năm gần đây. Nguyên nhân gồm: Fed tăng lãi suất mạnh thúc đẩy chỉ số đô la, chính sách phòng dịch nghiêm ngặt của Trung Quốc kéo giảm kinh tế, khủng hoảng bất động sản làm giảm niềm tin thị trường.

Năm 2023, dao động và duy trì ở mức thấp

Tỷ giá đô la Mỹ so với nhân dân tệ dao động trong khoảng 6.83-7.35, trung bình cả năm khoảng 7.0, cuối năm tăng nhẹ lên 7.1. Năm này, kinh tế Trung Quốc phục hồi sau dịch bệnh không như kỳ vọng, khủng hoảng nợ bất động sản kéo dài làm giảm tiêu dùng. Đồng thời, lãi suất cao của Mỹ duy trì, chỉ số đô la Mỹ trong khoảng 100-104, nhân dân tệ đối mặt áp lực liên tục.

Năm 2024, biến động gia tăng và dự báo chuyển biến

Chỉ số đô la Mỹ yếu đi đã giảm áp lực giảm giá của nhân dân tệ, các biện pháp kích thích tài chính và hỗ trợ bất động sản của Trung Quốc dần nâng cao niềm tin thị trường. Tỷ giá đô la Mỹ so với nhân dân tệ từ 7.1 tăng lên khoảng 7.3 vào giữa năm, biến động rõ rệt hơn. Tháng 8, nhân dân tệ ngoài khơi vượt qua 7.10, tạo đỉnh mới trong nửa năm, thị trường bắt đầu đánh giá lại triển vọng nhân dân tệ.

Hiện tượng đặc biệt của nhân dân tệ ngoài khơi (CNH)

Vì CNH được giao dịch tại Hồng Kông, Singapore và các thị trường quốc tế khác, giao dịch tự do hơn, dòng vốn không bị hạn chế, phản ánh tâm lý toàn cầu. Trong khi đó, nhân dân tệ nội địa (CNY) chịu kiểm soát vốn, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc điều chỉnh tỷ giá trung tâm hàng ngày và can thiệp ngoại hối để dẫn dắt tỷ giá. Do đó biến động của CNH thường lớn hơn CNY.

Dự báo năm 2025, hiệu suất của nhân dân tệ ngoài khơi đáng chú ý. Đầu năm, chịu tác động của chính sách thuế quan của Mỹ, cộng thêm chỉ số đô la Mỹ tăng vọt lên 109.85, CNH từng mất giá vượt qua 7.36. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã thực hiện các biện pháp ổn định, bao gồm phát hành trái phiếu ngoại hối 600 tỷ nhân dân tệ để thu hồi thanh khoản, kiểm soát chặt chẽ tỷ giá trung tâm.

Vào nửa cuối năm, khi đàm phán thương mại Trung-Mỹ giảm căng thẳng, chính sách duy trì tăng trưởng ổn định của Trung Quốc dần phát huy, kỳ vọng cắt giảm lãi suất của Fed tăng lên, tỷ giá CNH rõ ràng mạnh lên. Tháng 12, CNH so với đô la Mỹ vượt qua 7.05, phản ánh mức tăng hơn 4% so với đỉnh đầu năm, lập đỉnh mới gần 13 tháng.

Nhận định tổng thể

Khi Trung Quốc bước vào chu kỳ nới lỏng chính sách tiền tệ liên tục, tỷ giá nhân dân tệ so với đô la Mỹ đã hình thành xu hướng tăng trung hạn rõ rệt. Dựa trên các chu kỳ tương tự do chính sách tạo ra trong quá khứ, xu hướng này có thể duy trì trong vòng mười năm, trong đó sẽ có các biến động ngắn hạn do diễn biến của đô la Mỹ và các sự kiện khác.

Chỉ cần nhà đầu tư nắm vững bốn yếu tố ảnh hưởng chính đến xu hướng nhân dân tệ — chính sách tiền tệ, dữ liệu kinh tế, diễn biến đô la Mỹ, hướng dẫn chính sách của chính phủ — khả năng sinh lời trên thị trường ngoại hối sẽ tăng đáng kể. Thị trường ngoại hối chủ yếu dựa vào dữ liệu vĩ mô, các số liệu do các quốc gia công bố đều công khai minh bạch, cộng thêm khối lượng giao dịch lớn, có thể giao dịch hai chiều, là lựa chọn đầu tư tương đối công bằng và có lợi cho nhà đầu tư phổ thông.