Trong thị trường tiền điện tử, sai lầm dễ mắc nhất của người mới bắt đầu là theo đuổi khi thấy người khác kiếm được tiền. Kết quả thường là mua đỉnh bị kẹt, phải cắt lỗ rời khỏi, qua một chu kỳ thị trường tài khoản giảm một nửa. Thay vì đổ lỗi cho vận xui, hãy tự hỏi bản thân: Bạn có một hệ thống đầu tư không?

Không có hệ thống, sẽ không có khả năng thực thi. Thị trường tiền điện tử biến động dữ dội, tâm lý không ổn định dễ dẫn đến quyết định sai lầm. Muốn thực sự thoát khỏi số phận bị "thu hoạch", bạn phải xây dựng khung đầu tư riêng cho mình. Khung này cơ bản chia thành bốn hướng.

**Hướng thứ nhất: Học cách chọn coin**

Chọn đúng coin đã gần như chiếm lĩnh thành công một nửa. Dự án rác rõ ràng đặc điểm, nhưng người mới thường không nhận ra. Làm thế nào để đánh giá một dự án có đáng đầu tư không? Xem từ ba phương diện.

Đổi mới công nghệ là nền tảng. Xem qua whitepaper, xem đội ngũ có thực sự đột phá về công nghệ không, hay chỉ sao chép mã của người khác rồi chỉnh tham số. Những dự án hoàn toàn mô phỏng không có sức cạnh tranh. Tình huống ứng dụng quyết định giới hạn tiềm năng. Dự án có thể giải quyết vấn đề thực tế nào? Người dùng cần nó tại sao? Nếu ngoài việc thổi phồng ý tưởng, không thể nói ra gì hơn, cần cảnh giác. Dữ liệu trên chuỗi phản ánh sự thật. Số lượng người dùng có tăng không? Khối lượng giao dịch có lành mạnh không? Dữ liệu trên trình duyệt công chain không thể lừa dối, điều này thuyết phục hơn bất kỳ chiến dịch PR nào.

**Hướng thứ hai: Quản lý tốt tiền của mình**

Nhiều người rất tùy tiện trong quản lý tài chính. Thực ra, đây chính là nguyên nhân chính gây thua lỗ. Một số lời khuyên:

Đầu tư tiền nhàn rỗi là nguyên tắc cơ bản. Dành ra số tiền không ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, thường khuyên không vượt quá 10%-20% thu nhập khả dụng. Như vậy, dù thua lỗ cũng không ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, tâm lý vẫn ổn định. Phân bổ đa dạng cần có chiến lược. Không phải chia đều tiền ra, mà phân loại theo rủi ro: tài sản cốt lõi (ổn định, rủi ro thấp), tài sản tiềm năng (rủi ro trung bình), tài sản rủi ro cao. Tài sản cốt lõi có thể chiếm tỷ lệ lớn hơn, còn tài sản tiềm năng và rủi ro thì giữ lượng nhỏ. Như vậy, danh mục tổng thể kiểm soát rủi ro, không bỏ lỡ cơ hội.

**Hướng thứ ba: Thiết lập cơ chế cắt lỗ, chốt lời nghiêm ngặt**

Đây là thứ nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ thiếu nhất. Nhìn thấy tài khoản lỗ lưng chừng thì cảm xúc lung lay, thấy lợi nhuận thì tham lam, cuối cùng đều làm việc cho sàn giao dịch.

Cắt lỗ cần đặt trước. Các loại tài sản khác nhau có mức cắt lỗ khác nhau: Tài sản cốt lõi giảm 20%-30% thì bán; tài sản tiềm năng giảm 30%-40% thì rút lui; Tài sản rủi ro giảm 40%-50% thì rời khỏi ngay. Đến mức đó thì quyết đoán thực hiện, đừng để trong lòng hi vọng mong manh. Chốt lời cũng quan trọng không kém. Tài sản cốt lõi tăng 50%-100% có thể xem xét khóa lợi nhuận, tài sản tiềm năng tăng mạnh thì nên bán từng phần. Đừng chờ đợi một cú tăng vút, vì thường đó là phản ứng giảm sau, lợi nhuận trước đó sẽ bị mất hết. Thường xuyên xem lại hoạt động của mình. Mỗi tháng xem quyết định nào đúng, quyết định nào sai, tại sao sai? Ghi lại kinh nghiệm để lần sau tránh lặp lại sai lầm.

**Hướng thứ tư: Tu dưỡng tâm thái**

Cuối cùng, quyết định khả năng kiếm tiền dài hạn chính là tâm thái. Kỹ năng có thể học, kỷ luật có thể rèn, nhưng tâm thái cần thời gian mài giũa.

Lý trí rất quan trọng. Trước khi mua cần nghiên cứu kỹ, đừng nghe tin đồn rồi vội vàng giao dịch. Theo đuổi mua cao bán thấp chính là điểm chết của nhà đầu tư nhỏ lẻ, phần lớn người đều thua lỗ vì vậy. Kiên nhẫn là một bài học bắt buộc trong đầu tư. Thị trường tiền điện tử dù cơ hội nhiều, nhưng kiếm tiền lớn luôn là cuộc đua dài hạn. Những câu chuyện làm giàu trong một đêm chỉ nghe cho vui, đừng coi đó là mục tiêu của mình. Tham lam và sợ hãi là những cái bẫy cảm xúc lớn nhất của thị trường. Tham lam dễ khiến bạn bỏ lỡ cơ hội chốt lời, sợ hãi dễ khiến bạn bán tháo ở đáy. Học cách cân bằng giữa hai trạng thái cảm xúc này, thì đã thành công một nửa rồi.

Xây dựng hệ thống đầu tư không phải chuyện một sớm một chiều. Nó cần liên tục học hỏi, điều chỉnh, tối ưu trong thực chiến. Mỗi người có khả năng chịu đựng rủi ro khác nhau, hệ thống cũng phải phù hợp với từng người. Cốt lõi là phải có khung, có kỷ luật, có kiên nhẫn. Kiên trì như vậy, tránh khỏi số phận bị "thu hoạch" hoàn toàn là điều khả thi.