Đầu tư IPO và cổ phiếu phát hành lần đầu, những thông tin cốt lõi mà người mới bắt đầu không được bỏ lỡ

Nếu đang xem xét đầu tư vào cổ phiếu phát hành lần đầu (IPO), trước tiên bạn cần hiểu chính xác ý nghĩa của IPO(Initial Public Offering, doanh nghiệp niêm yết) là gì. IPO###Initial Public Offering, doanh nghiệp niêm yết### là quá trình một công ty chưa niêm yết lần đầu tiên công khai cổ phiếu cho công chúng. Nói đơn giản, đó là khoảnh khắc chuyển đổi từ công ty tư nhân sang công ty đại chúng. Trong quá trình này, doanh nghiệp huy động vốn cần thiết, còn nhà đầu tư có cơ hội đặt cược vào các doanh nghiệp đang phát triển.

Tại sao cổ phiếu phát hành lần đầu lại hấp dẫn: Mối quan tâm của nhà đầu tư

Cám dỗ lợi nhuận ban đầu cao

Ngoài ý nghĩa của IPO###Initial Public Offering, doanh nghiệp niêm yết###, lý do thực tế khiến cổ phiếu phát hành lần đầu trở nên phổ biến là gì? Lý do lớn nhất chính là lợi nhuận ban đầu. Thường thì giá cổ phiếu trong ngày đầu niêm yết tăng hơn 50~100% so với giá chào bán.

Ví dụ, Airbnb niêm yết vào năm 2020 với giá 68 đô la, ngày đầu tiên kết thúc ở mức 146 đô la, tăng 115%. Tesla bắt đầu từ 17 đô la năm 2010, hiện nay khoảng 400 đô la. Các nhà đầu tư ban đầu đã thu về lợi nhuận hơn 350 lần. Những ví dụ này làm tăng kỳ vọng của nhà đầu tư vào cổ phiếu phát hành lần đầu.

Cơ hội trong ngành mới, ngành tiềm năng

Ngoài ý nghĩa của IPO###Initial Public Offering, doanh nghiệp niêm yết###, xét từ góc độ cơ hội đầu tư, cổ phiếu phát hành lần đầu là phương tiện để tiếp cận sớm các ngành công nghiệp tương lai. Các doanh nghiệp trong các ngành tăng trưởng như xe điện, AI, công nghệ sinh học khi niêm yết, nhà đầu tư có thể cùng tham gia vào sự phát triển của các ngành này.

Alibaba niêm yết vào năm 2014 với giá 68 đô la, ngày đầu tăng 37%. Sau đó, đạt hơn 2000 tỷ đô la vốn hóa thị trường, viết nên câu chuyện tăng trưởng của thị trường thương mại điện tử Trung Quốc.

Minh bạch trong công bố thông tin

Sau khi niêm yết, các doanh nghiệp phải công khai thông tin tài chính định kỳ một cách minh bạch. Điều này giúp nhà đầu tư đánh giá đúng giá trị thực của doanh nghiệp. Thông tin này đáng tin cậy hơn nhiều so với cổ phiếu của các công ty chưa niêm yết.

Thực tế đầu tư cổ phiếu phát hành lần đầu: Không phải ai cũng thành công

Các trường hợp thất bại

Dù có khả năng lợi nhuận cao, nhưng rủi ro của đầu tư cổ phiếu phát hành lần đầu không thể xem nhẹ.

WeWork năm 2019 được định giá 47 tỷ đô la, chuẩn bị niêm yết. Tuy nhiên, do chi tiêu quá mức và vấn đề quản lý, niềm tin của nhà đầu tư bị mất. Cuối cùng, kế hoạch niêm yết bị hủy bỏ, sau đó phải tái cấu trúc và đến năm 2023 tuyên bố phá sản.

Roblox niêm yết năm 2021 với giá 45 đô la, sau đó tăng lên 77 đô la. Tuy nhiên, do cạnh tranh gay gắt và kết quả kinh doanh kém, hiện tại đã giảm hơn 50% so với giá chào bán. K-Bank dự kiến niêm yết năm 2024 nhưng do thiếu quan tâm của các nhà đầu tư tổ chức, không thể hạ giá chào bán và hoãn kế hoạch.

Các yếu tố rủi ro chính của cổ phiếu phát hành lần đầu

Biến động giá: Trong ngày đầu niêm yết, giá cổ phiếu thường bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi kỳ vọng của nhà đầu tư so với giá trị thực của doanh nghiệp. Nếu kỳ vọng không phù hợp thực tế, giá có thể giảm mạnh.

Thời gian lock-up: Các nhà đầu tư ban đầu và nhân viên không thể bán cổ phiếu trong vòng 3~6 tháng sau khi niêm yết. Nếu giá giảm trong thời gian này, họ sẽ chịu lỗ mà không thể thoát ra.

Kết quả kinh doanh kém: Dù doanh nghiệp có tiềm năng, nếu sau khi niêm yết không đạt kỳ vọng tăng trưởng, giá cổ phiếu sẽ giảm.

3 điều cần kiểm tra trước khi đầu tư cổ phiếu phát hành lần đầu

1. Tình hình tài chính của doanh nghiệp

Cần xem xét khả năng sinh lời, tỷ lệ nợ, dòng tiền của doanh nghiệp. Apple và Microsoft từ khi niêm yết đã có cấu trúc tài chính vững chắc, tạo nền tảng cho thành công dài hạn.

Ngược lại, những công ty có quy mô lớn nhưng lợi nhuận thực tế thấp, như WeWork, dễ mất lòng tin của nhà đầu tư.

2. Tiềm năng tăng trưởng của ngành

Phải xác định ngành mà doanh nghiệp hoạt động có thực sự đang phát triển hay không. Các doanh nghiệp trong ngành tăng trưởng như AI, đám mây, công nghệ sinh học thường có khả năng tăng giá cổ phiếu sau IPO cao hơn.

Ngược lại, các ngành truyền thống như bán lẻ, viễn thông có thể gặp khó khăn trong việc tăng trưởng sau khi niêm yết.

3. Năng lực và kinh nghiệm của ban lãnh đạo

Thành tích, kinh nghiệm và khả năng lãnh đạo của ban quản lý quyết định tương lai của doanh nghiệp. Đặc biệt, trong các startup, năng lực của ban lãnh đạo đóng vai trò quyết định thành bại. Nên xem xét kỹ hồ sơ, quá trình làm việc của ban lãnh đạo, thành tích tại các công ty trước đó.

Phương pháp quản lý vốn thông minh khi đầu tư cổ phiếu phát hành lần đầu

( Giảm thiểu rủi ro bằng đa dạng hóa danh mục

Vì IPO có độ biến động cao, nên không nên tập trung vào một mã cổ phiếu mà phân bổ vào nhiều IPO khác nhau. Đầu tư vào các ngành công nghệ, chăm sóc sức khỏe, tài chính giúp giảm thiểu rủi ro từ suy thoái ngành.

) Giới hạn trong phần của toàn bộ danh mục đầu tư

Nên giới hạn đầu tư vào cổ phiếu phát hành lần đầu khoảng 10~20% tổng tài sản đầu tư. Dù có khả năng lợi nhuận cao, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro lớn. Phải đầu tư trong phạm vi có thể chấp nhận mất mát.

Tầm quan trọng của phân tích môi trường thị trường

Trong giai đoạn tăng lãi suất, giá cổ phiếu tăng trưởng thường giảm. Khi tâm lý nhà đầu tư yếu, các IPO mới niêm yết có thể không mang lại lợi nhuận ban đầu cao. Ngược lại, khi tâm lý thị trường tích cực, khả năng tăng giá cổ phiếu IPO sẽ cao hơn.

Đặc điểm của thị trường cổ phiếu phát hành lần đầu theo khu vực

Thị trường Hàn Quốc

Thị trường IPO Hàn Quốc đang phát triển mạnh mẽ với các doanh nghiệp đổi mới như fintech, công nghệ sinh học. Chính phủ thúc đẩy hỗ trợ startup và mở rộng đầu tư của các quỹ mạo hiểm. Tuy nhiên, đối với nhà đầu tư nước ngoài, còn có rào cản về quy định và thuế, cần tìm hiểu kỹ chính sách trước khi tham gia.

Thị trường Mỹ

Sàn NASDAQ và NYSE cung cấp thanh khoản hàng đầu thế giới. Các doanh nghiệp công nghệ và sinh học niêm yết sôi động, dự kiến có nhiều doanh nghiệp lớn như Starlink, Stripe. Tuy nhiên, do quy định nghiêm ngặt của SEC, cần phân tích kỹ các báo cáo tài chính của doanh nghiệp niêm yết.

Thị trường Hồng Kông

Hồng Kông là trung tâm niêm yết của các doanh nghiệp Trung Quốc ra nước ngoài. Thanh khoản cao, tiếp cận nhà đầu tư quốc tế thuận lợi. Tuy nhiên, cần theo dõi các chính sách của Trung Quốc và rủi ro địa chính trị, đồng thời chú ý đến cấu trúc tập trung vào các ngành nhưcông nghệ, tài chính.

Lời khuyên cuối cùng về đầu tư cổ phiếu phát hành lần đầu

Hiểu đơn giản ý nghĩa của IPOInitial Public Offering, doanh nghiệp niêm yết không chỉ là “niêm yết”, mà nhà đầu tư cần nhận thức rằng đây có thể là con dao hai lưỡi cho cả doanh nghiệp lẫn nhà đầu tư.

Dù lợi nhuận ban đầu cao hấp dẫn, nhưng cũng có các ví dụ thất bại như WeWork, Roblox. Do đó, trước khi đầu tư, cần phân tích kỹ tình hình tài chính, triển vọng ngành, năng lực ban lãnh đạo của doanh nghiệp. Đồng thời, phân bổ đa dạng danh mục, quản lý vốn hợp lý để kiểm soát rủi ro.

Ngoài ra, các quy định và đặc điểm của thị trường tại Hàn Quốc, Mỹ, Hồng Kông cũng khác nhau, cần nghiên cứu kỹ môi trường đầu tư của thị trường mình hướng tới.

Đầu tư cổ phiếu phát hành lần đầu có thể là cơ hội dài hạn tiềm năng, nhưng đòi hỏi sự thận trọng và kiến thức chuyên môn. Khuyến nghị tham khảo ý kiến các chuyên gia để xây dựng chiến lược phù hợp với mục tiêu và khả năng chịu rủi ro của bản thân. Với thông tin và chiến lược đúng đắn, cổ phiếu phát hành lần đầu có thể là phương tiện tốt để đa dạng hóa danh mục và thúc đẩy tăng trưởng.