## Có nên đầu tư vào một công ty có tỷ lệ đảm bảo thấp? Cách xác định rủi ro thanh khoản

Khi phân tích một công ty trước khi đầu tư, nhiều nhà giao dịch tập trung vào giá cả và xu hướng, nhưng bỏ qua một chỉ số quan trọng: **công thức tính tỷ lệ đảm bảo**. Chỉ số này giống như một "nhiệt kế tài chính" cho biết liệu một công ty có thể thanh toán hết các khoản nợ hay không hoặc đang trên bờ vực sụp đổ. Hãy cùng khám phá lý do tại sao các ngân hàng và nhà đầu tư chuyên nghiệp luôn theo dõi chặt chẽ chỉ số này.

### Tỷ lệ đảm bảo: chỉ số mà các ngân hàng không bao giờ bỏ qua

Sự khác biệt giữa tỷ lệ thanh khoản và tỷ lệ đảm bảo là rất quan trọng. Tỷ lệ thanh khoản chỉ xem khả năng thanh toán trong ngắn hạn (dưới một năm), trong khi tỷ lệ đảm bảo mở rộng tầm nhìn đến toàn bộ hạn mức nợ. Nói cách khác, nó trả lời một câu hỏi sâu hơn: **doanh nghiệp có đủ tài sản để trang trải TẤT CẢ nghĩa vụ của mình hay không, bất kể khi nào chúng đến hạn?**

Các ngân hàng biết điều này. Khi chúng ta vay dài hạn để mua máy móc hoặc bất động sản công nghiệp, ngân hàng không chỉ xem liệu chúng ta có tiền mặt trong tháng này hay không. Họ xem xét tỷ lệ đảm bảo một cách cẩn thận. Nếu một công ty yêu cầu thuê tài chính công nghiệp hoặc xác nhận tín dụng, các chủ nợ yêu cầu tỷ lệ này phải vững chắc. Tại sao? Bởi vì một bảng cân đối kế toán yếu là dự báo tốt nhất cho một cuộc vỡ nợ trong tương lai.

### Công thức đơn giản tiết lộ tất cả

Tính tỷ lệ đảm bảo rất đơn giản:

**Tỷ lệ đảm bảo = Tổng tài sản ÷ Tổng nợ phải trả**

Chỉ vậy thôi. Bạn không cần phải là kế toán để lấy hai con số này từ bảng cân đối kế toán đã công bố. Nhưng ý nghĩa đằng sau mới là điều quan trọng.

### Các trường hợp thực tế: khi toán học dự đoán thảm họa

Hãy xem chuyện gì đã xảy ra với Revlon, gã khổng lồ mỹ phẩm vừa sụp đổ gần đây. Vào tháng 9 năm 2022, các con số của họ nói rõ ràng:

- Tổng nợ phải trả: 5.020 triệu đô la
- Tổng tài sản: 2.520 triệu đô la
- Tỷ lệ đảm bảo = 2.52 ÷ 5.02 = **0,50**

Một tỷ lệ dưới 0,5 gần như là một bản án tử hình. Công ty có ít tài sản hơn nợ phải trả. Nói cách khác? Không thể trả nổi hơn một nửa số nợ của mình. Vài tháng sau, Revlon tuyên bố phá sản. Các con số đã cảnh báo từ trước.

Bây giờ hãy so sánh với hai gã khổng lồ có các con số khác nhau:

**Tesla**: Với tài sản 82.340 triệu đô la và nợ phải trả 36.440 triệu đô la, tỷ lệ của họ là 2,26. Chỉ số này rất vững chắc.

**Boeing**: Với tài sản 137.100 triệu đô la nhưng nợ phải trả 152.950 triệu đô la, tỷ lệ là 0,89. Tình hình này phản ánh các vấn đề vận hành của họ sau COVID.

### Hiểu ý nghĩa các con số: các phạm vi khác nhau có ý nghĩa gì

Các con số không có ngữ cảnh thì vô nghĩa. Dưới đây là chìa khóa:

**Tỷ lệ dưới 1,5**: Công ty đang quá nặng nề về vay nợ. Nợ nhiều hơn khả năng tài sản có thể trang trải. Rủi ro phá sản cao. Không phải là ứng viên tốt để đầu tư.

**Tỷ lệ từ 1,5 đến 2,5**: Vùng an toàn. Đây là nơi phần lớn các công ty lành mạnh nên nằm. Chỉ số này cho thấy công ty có thể đáp ứng các nghĩa vụ của mình trong khi vẫn giữ một khoản dự phòng an toàn hợp lý.

**Tỷ lệ trên 2,5**: Có hai cách hiểu. Một tích cực: công ty rất có khả năng thanh khoản. Một tiêu cực: có thể đang lãng phí vốn mà không đầu tư vào tăng trưởng. Tesla rơi vào phạm vi này do mô hình kinh doanh công nghệ yêu cầu tài chính tự huy động, không vay nợ.

### Tại sao ngữ cảnh lại là vua

Bạn không thể áp dụng các chỉ số này như một quy tắc chung mà không suy nghĩ. Tesla với tỷ lệ 2,26 không giống như một công ty công nghiệp khác có cùng tỷ lệ đó. Tại sao? Các công ty công nghệ cần tích lũy vốn cho R&D. Tài sản vô hình của họ không thể hiện rõ trong bảng cân đối như thiết bị vật lý. Trong khi đó, Boeing có các tài sản vật lý khổng lồ (máy bay, nhà máy), nhưng nợ của họ đã tăng trong đại dịch.

Bạn cần kết hợp tỷ lệ đảm bảo với:
- Lịch sử của công ty (liệu tỷ lệ này có cải thiện hay xấu đi theo năm?)
- Ngành nghề (việc có tỷ lệ này là bình thường trong ngành này không?)
- Xu hướng kinh tế vĩ mô

### Lợi ích của việc theo dõi tỷ lệ này

Chỉ số này có nhiều điểm mạnh khiến nó trở thành công cụ không thể thiếu:

Không phụ thuộc vào quy mô. Hoạt động tốt cho các startup cũng như các tập đoàn lớn. Không quan trọng là small cap hay big cap.

Có thể dự đoán trước. Tất cả các công ty phá sản đều từng có tỷ lệ đảm bảo suy giảm trước đó. Nó giống như một cảnh báo sớm.

Dễ tiếp cận. Bạn không cần Bloomberg terminal. Ai cũng có thể lấy số này từ bảng cân đối đã công bố.

Có thể kết hợp. Sử dụng cùng với các tỷ lệ khác như tỷ lệ thanh khoản hoặc tỷ lệ đòn bẩy sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện 360 độ.

### Kết luận bạn nên ghi nhớ

Tỷ lệ đảm bảo là la bàn giúp bạn phát hiện các công ty gặp nguy hiểm. Nếu tỷ lệ này giảm xuống dưới 1,5, đặc biệt nếu tiếp tục giảm theo quý, đó là một cờ đỏ. Không đảm bảo công ty sẽ phá sản, nhưng theo lịch sử, đây là một trong những dấu hiệu tốt nhất.

Nếu bạn đang xem xét đầu tư hoặc giao dịch cổ phiếu, luôn kiểm tra con số này. Các ngân hàng theo dõi chặt chẽ. Các quỹ phòng hộ cũng theo dõi. Bạn cũng nên làm như vậy.