Nhà đầu tư cần biết EPS Growth là gì và sử dụng để đánh giá công ty như thế nào

Trong phân tích cổ phiếu để đầu tư, chỉ số mà hầu hết nhà đầu tư xem xét đầu tiên là “EPS” hoặc “Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu” (Earnings Per Share), một công cụ quan trọng thể hiện khả năng sinh lời của công ty. Tuy nhiên, hiểu sâu hơn sẽ cần đề cập đến EPS Growth, tức là tốc độ tăng trưởng của chỉ số này, có thể là tín hiệu quan trọng hơn cả con số đơn lẻ.

Tại sao EPS lại quan trọng đối với nhà đầu tư

Trước tiên, chúng ta cùng hiểu về cơ bản EPS là gì EPS viết tắt của Earnings Per Share hoặc lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu. Nó được tính bằng cách lấy lợi nhuận ròng của công ty (Net Profit) sau khi trừ các khoản chi phí, lãi vay và thuế, chia cho tổng số cổ phiếu đã phát hành và đang lưu hành (Outstanding Shares).

Chỉ số này giúp nhà đầu tư thấy rõ mỗi 1 cổ phiếu đầu tư mang lại bao nhiêu lợi nhuận. Đây là cách đo lường hiệu quả chuyển đổi lợi nhuận thành giá trị trên mỗi cổ phiếu một cách trực tiếp.

Ví dụ, nếu công ty AA có lợi nhuận ròng 1.000.000 đồng và có 1.000 cổ phiếu đã phát hành, EPS sẽ là 1.000 đồng. Trong khi đó, công ty BB có lợi nhuận ròng tương tự nhưng có 2.000 cổ phiếu, EPS chỉ là 500 đồng. Dù lợi nhuận bằng nhau, nhưng EPS phản ánh rõ ràng cách sử dụng số lượng cổ phiếu khác nhau để tạo ra lợi nhuận.

Cách tính EPS chính xác

Công thức tính EPS cơ bản là:

EPS = lợi nhuận ròng / trung bình số cổ phiếu đã phát hành trong năm

Số cổ phiếu này lấy trung bình theo năm vì công ty có thể phát hành thêm hoặc mua lại cổ phiếu trong quá trình hoạt động.

Ví dụ tính từ dữ liệu thực tế

Công ty PTT có lợi nhuận ròng 91.17486 nghìn tỷ đồng trong năm 2565 và số cổ phiếu đã phát hành là 28.5629963909774 triệu cổ phiếu. Tính EPS:

EPS = 91.17486 nghìn tỷ / 28.5629963909774 triệu cổ phiếu ≈ 3.19 đồng/cổ phiếu

Kết quả này cho thấy, từ hoạt động kinh doanh, mỗi cổ phiếu của PTT tạo ra lợi nhuận 3.19 đồng.

EPS Growth là gì và tại sao quan trọng hơn EPS đơn lẻ

Dù EPS rất hữu ích, EPS Growth chính là chỉ số thể hiện tốc độ tăng trưởng lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu trong một khoảng thời gian nhất định. Đây là chỉ số được xem là quan trọng hơn EPS đơn lẻ.

Lý do là EPS Growth là tín hiệu về sức khỏe tài chính và tiềm năng tăng trưởng của công ty. Nếu EPS tăng đều đặn mỗi năm, điều đó cho thấy công ty đang tạo ra nhiều doanh thu hơn, không chỉ là con số tạm thời tốt.

Cách tính EPS Growth

EPS Growth = ((EPS hiện tại – EPS của năm trước)) / EPS của năm trước × 100%

Kết quả thể hiện dưới dạng phần trăm, phản ánh tốc độ tăng trưởng.

Ví dụ tính EPS Growth

Giả sử công ty MM có EPS như sau:

• Năm 2022: EPS = 12 đồng
• Năm 2021: EPS = 8 đồng

Tính EPS Growth:

EPS Growth = (12 – 8) / 8 × 100% = 50%

Kết quả cho thấy EPS của công ty MM đã tăng 50% so với năm trước, là tín hiệu tích cực về sự tăng trưởng.

EPS Growth là công cụ định giá nhạy cảm

Nhà đầu tư thường dùng EPS Growth để quyết định đầu tư vì nếu EPS Growth là số dương thì có nghĩa là công ty đang liên tục nâng cao hiệu quả sinh lời. Ngược lại, nếu âm, thì công ty đang gặp khó khăn.

Sau khi tính EPS Growth, nhà đầu tư có thể sử dụng để:

1. So sánh với các công ty cùng ngành - xem công ty nào tăng trưởng nhanh hơn
2. Theo dõi xu hướng qua các năm - xem công ty duy trì sức khỏe tài chính hay đang suy giảm
3. Định giá cổ phiếu hợp lý - các công ty có EPS Growth cao thường được định giá cao hơn

Các chỉ số liên quan đến EPS

( 1. PE Ratio )Tỉ lệ P/E (Price-to-Earnings)@

PE Ratio = Giá thị trường trên mỗi cổ phiếu / EPS

Chỉ số này giúp nhà đầu tư biết cần bỏ ra bao nhiêu để có được 1 đồng lợi nhuận. PE thấp có thể cho thấy cổ phiếu đang rẻ hơn so với ngành, nhưng cần xem xét lý do tại sao.

Ví dụ: nếu cổ phiếu giá 100 đồng và EPS là 10 đồng, PE = 10.

2. Dự báo EPS dựa trên EPS Growth

EPS Growth không chỉ phản ánh quá khứ mà còn giúp dự đoán EPS trong tương lai. Nếu EPS Growth tăng đều nhờ tăng doanh thu và giảm chi phí, đó là tín hiệu tích cực hơn.

( 3. Tỉ lệ chi trả cổ tức (Dividend Payout Ratio) )

Dividend Payout Ratio = ###Cổ tức trên mỗi cổ phiếu / EPS### × 100%

Chỉ số này cho biết công ty dùng bao nhiêu phần lợi nhuận để trả cổ tức. Nhà đầu tư thích tỷ lệ này phù hợp, không quá cao hoặc quá thấp.

Ví dụ: Công ty ABC lợi nhuận 50 triệu đồng, cổ tức 10 triệu đồng, có 5 triệu cổ phiếu.

• EPS = 50 triệu / 5 triệu = 10 đồng
• Cổ tức trên mỗi cổ phiếu = 10 triệu / 5 triệu = 2 đồng
• Tỉ lệ chi trả cổ tức = 2 / 10 × 100% = 20%

Các dạng EPS: Basic EPS, Diluted EPS, Adjusted EPS khác nhau như thế nào

( Basic EPS )Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu cơ bản(

Là cách tính đơn giản, lấy lợi nhuận ròng chia cho số cổ phiếu đang lưu hành, không tính đến các cổ phiếu tiềm năng hoặc quyền mua cổ phiếu.

) Diluted EPS ###Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu pha loãng(

Tính bằng cách bao gồm các quyền mua cổ phiếu, quyền chọn, hoặc các công cụ chuyển đổi có thể làm tăng số cổ phiếu trong tương lai, dẫn đến EPS thấp hơn.

) Adjusted EPS ###EPS điều chỉnh(

Là EPS đã được điều chỉnh để loại bỏ các khoản mục không thường xuyên hoặc không liên quan đến hoạt động chính, giúp phản ánh chính xác hơn khả năng sinh lời của công ty.

Nhà đầu tư nên dùng EPS và EPS Growth như thế nào

1. So sánh giữa các công ty cùng ngành để chọn những cổ phiếu có EPS và EPS Growth tích cực, ổn định.
2. Theo dõi xu hướng dài hạn, 3-5 năm, để đánh giá khả năng duy trì tăng trưởng.
3. Kết hợp với các chỉ số khác như PE Ratio, tốc độ tăng trưởng doanh thu )Revenue Growth(, tỷ lệ chi trả cổ tức để có cái nhìn toàn diện.
4. Phân tích nguyên nhân tăng EPS: thực sự từ tăng doanh thu hay chỉ do mua lại cổ phiếu hoặc các yếu tố tạm thời.

Những hạn chế của EPS và EPS Growth cần lưu ý

1. EPS Growth không phản ánh rủi ro của doanh nghiệp. Công ty tăng trưởng nhanh nhưng rủi ro cao hoặc ngành suy thoái thì không thể dựa vào đó.
2. Thông tin có thể bị thao túng qua các phương pháp kế toán khác nhau. Nhà đầu tư cần xem xét kỹ phương pháp kế toán của công ty.
3. EPS quá khứ không đảm bảo cho tương lai. Thị trường và cạnh tranh luôn biến đổi.
4. Không phản ánh giá trị thị trường. EPS cao không có nghĩa là cổ phiếu phải đắt, cần xem PE Ratio để đánh giá đúng mức.

Cổ phiếu có EPS tốt cần như thế nào

Từ góc nhìn của nhà đầu tư, EPS “tốt” là:

1. Tăng trưởng liên tục nhiều năm - EPS Growth dương và đều đặn
2. Vượt trung bình ngành - so sánh với các đối thủ cạnh tranh
3. Từ tăng doanh thu thực sự - không chỉ do mua lại cổ phiếu
4. Có PE Ratio hợp lý - giá cổ phiếu không quá cao so với lợi nhuận

Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là không chỉ dựa vào EPS đơn lẻ để ra quyết định, mà phải xem xét các chỉ số tài chính khác như vốn hóa thị trường )Market Cap###, ROA (Return on Assets), và sức khỏe tài chính tổng thể.

Tóm lại

EPS Growth chính là chỉ số thể hiện tốc độ tăng trưởng lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu và là tín hiệu về sức khỏe tài chính, tiềm năng tăng trưởng của công ty. Nhà đầu tư muốn đưa ra quyết định sáng suốt nên phân tích EPS Growth cùng các chỉ số khác, chú trọng xu hướng dài hạn hơn là chỉ số tăng đột biến trong một năm. Các công ty có EPS Growth ổn định, tích cực là biểu hiện của việc tạo ra giá trị thực sự cho cổ đông.

Các bài viết liên quan:

• Phân tích cổ phiếu cho người mới bắt đầu
• Các chỉ số tài chính cần biết
• ROA và ROE khác nhau như thế nào