Tỷ giá nhân dân tệ có bước ngoặt mới? Phân tích sâu về xu hướng tương lai và cơ hội đầu tư

Từ chu kỳ mất giá đến quỹ đạo tăng giá: Những bước ngoặt quan trọng của tỷ giá nhân dân tệ

Kể từ năm 2025, xu hướng tỷ giá nhân dân tệ đã có những biến đổi rõ rệt, chấm dứt tình trạng mất giá liên tục trong ba năm qua. Tỷ giá USD/CNY dao động trong khoảng 7.04 đến 7.30, thể hiện rõ sự bền bỉ, tăng khoảng 3% trong năm. Vào giữa tháng 12, tỷ giá nhân dân tệ so với USD còn tăng mạnh vượt qua 7.05, tạo mức cao mới trong gần 14 tháng, chạm mức 7.0404.

Xét theo diễn biến trên thị trường ngoài khơi, tỷ giá USD/CNH dao động trong khoảng 7.02 đến 7.40, cao hơn một chút so với thị trường nội địa, phản ánh phản ứng nhạy cảm hơn của thị trường quốc tế đối với biến động của nhân dân tệ. Trong nửa đầu năm, áp lực bên ngoài—như bất ổn về chính sách thuế toàn cầu và đồng USD mạnh lên—đã khiến CNH phá vỡ mức 7.40, lập kỷ lục kể từ sau cải cách tiền tệ năm 2015. Tuy nhiên, bước vào nửa cuối năm, khi đàm phán thương mại Trung-Mỹ có tiến triển, chỉ số USD bắt đầu yếu đi, tỷ giá nhân dân tệ dần ổn định và bắt đầu phục hồi.

Các yếu tố cốt lõi thúc đẩy xu hướng tỷ giá nhân dân tệ

Trong tương lai, diễn biến tỷ giá nhân dân tệ sẽ chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, cần phân tích từ hai khía cạnh: môi trường bên ngoài và chính sách nội bộ.

Biến động của chỉ số USD

Xu hướng của chỉ số USD ảnh hưởng trực tiếp đến nhân dân tệ. Trong nửa đầu năm 2025, chỉ số USD giảm từ 109 xuống khoảng 98, giảm gần 10%, đánh dấu nửa đầu năm yếu nhất kể từ thập niên 1970. Đến tháng 11, do kỳ vọng giảm lãi suất của Fed giảm nhiệt và kinh tế Mỹ vượt dự kiến, chỉ số USD bật tăng trở lại và nhiều lần vượt qua mốc 100. Mặc dù đồng USD mạnh trong ngắn hạn thường gây áp lực giảm giá cho nhân dân tệ, nhưng các tín hiệu tích cực từ thỏa thuận Trung-Mỹ đã phần nào bù đắp tác động này. Sau khi Fed hạ lãi suất vào tháng 12, chỉ số USD lại giảm trở lại, thấp nhất là 97.869, quay về khoảng 97.8-98.5.

Diễn biến quan hệ thương mại Trung-Mỹ

Trong cuộc đàm phán mới nhất tại Kuala Lumpur, hai bên đã đạt thỏa thuận tạm hoãn chiến tranh thương mại—Mỹ sẽ giảm thuế liên quan đến fentanyl đối với Trung Quốc từ 20% xuống 10%, đồng thời tạm hoãn các biện pháp tăng thuế khác đến tháng 11 năm 2026. Khả năng duy trì lâu dài của thỏa thuận này còn nhiều biến số, vì vào tháng 5 năm nay, một thỏa thuận tương tự tại Geneva đã nhanh chóng đổ vỡ. Tính ổn định của quan hệ thương mại Trung-Mỹ đã trở thành biến số quan trọng nhất trong việc dự báo xu hướng tỷ giá nhân dân tệ. Nếu duy trì hiện trạng, môi trường nhân dân tệ sẽ ổn định; nếu căng thẳng gia tăng, thị trường sẽ chịu áp lực mới.

Chính sách của Fed và Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc

Quyết định lãi suất của Fed ảnh hưởng trực tiếp đến sức hút của đồng USD. Trong năm 2025, mức giảm lãi suất và nhịp độ có thể bị ảnh hưởng bởi lạm phát, thị trường lao động và chính sách của Trump. Nhìn chung, nhân dân tệ và chỉ số USD thường đi ngược chiều—khi USD yếu đi, nhân dân tệ sẽ hưởng lợi. Đồng thời, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc có xu hướng duy trì chính sách nới lỏng để hỗ trợ phục hồi kinh tế. Chính sách tiền tệ nới lỏng trong ngắn hạn có thể gây áp lực giảm giá nhân dân tệ, nhưng nếu kết hợp với các biện pháp kích thích tài chính mạnh mẽ để ổn định kinh tế, về dài hạn sẽ thúc đẩy nhân dân tệ tăng giá.

Xu hướng quốc tế hóa nhân dân tệ

Việc mở rộng ứng dụng nhân dân tệ trong thanh toán thương mại toàn cầu, cùng với các thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với các quốc gia khác, đã tạo nền tảng cho sự ổn định dài hạn của nhân dân tệ. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, vị thế của USD như đồng dự trữ chính của thế giới vẫn còn rất khó bị thay thế.

Dự báo của các ngân hàng đầu tư quốc tế về xu hướng nhân dân tệ

Thị trường nhìn nhận rằng nhân dân tệ đang ở giai đoạn chuyển đổi chu kỳ. Chu kỳ mất giá bắt đầu từ năm 2022 đã kết thúc, và nhân dân tệ có khả năng bước vào giai đoạn tăng giá trung dài hạn mới.

Ngân hàng Deutsche Bank phân tích cho rằng, sự mạnh lên gần đây của nhân dân tệ có thể báo hiệu sự bắt đầu của chu kỳ tăng giá dài hạn. Ngân hàng dự kiến tỷ giá nhân dân tệ so với USD sẽ tăng lên 7.0 vào cuối năm 2025, và tiếp tục tăng lên 6.7 vào cuối năm 2026.

Goldman Sachs, trong báo cáo chiến lược ngoại hối toàn cầu, đã điều chỉnh dự báo tỷ giá USD/CNY trong 12 tháng tới từ 7.35 lên 7.0. Goldman nhận định, tỷ giá thực hiệu quả của nhân dân tệ hiện thấp hơn trung bình 10 năm khoảng 12%, và so với USD còn thấp hơn 15%. Dựa trên tiến trình đàm phán Trung-Mỹ và mức định giá thấp của nhân dân tệ hiện tại, dự kiến nhân dân tệ sẽ tiếp tục tăng giá. Đồng thời, xuất khẩu mạnh của Trung Quốc sẽ hỗ trợ nhân dân tệ, và chính phủ Trung Quốc có thể sử dụng các công cụ chính sách khác để kích thích kinh tế, thay vì thực hiện chính sách giảm giá tiền tệ.

Thời điểm đầu tư vào nhân dân tệ

Trong bối cảnh hiện tại, đầu tư vào các cặp tiền liên quan đến nhân dân tệ có cơ hội sinh lợi, nhưng cần nắm bắt thời điểm phù hợp.

Trong ngắn hạn, dự kiến nhân dân tệ sẽ duy trì xu hướng mạnh lên, biến động ngược chiều với USD, trong phạm vi dao động hạn chế. Khả năng nhanh chóng vượt qua mức 7.0 trước cuối năm 2025 là thấp. Các biến số cần theo dõi gồm: diễn biến của chỉ số USD, tín hiệu điều chỉnh trung gian của nhân dân tệ, và độ mạnh của chính sách ổn định tăng trưởng của Trung Quốc.

Khung phân tích dự báo tỷ giá nhân dân tệ

Để dự đoán chính xác diễn biến tỷ giá nhân dân tệ, có thể xây dựng khung phân tích dựa trên bốn yếu tố sau:

Bước 1: Theo dõi chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương

Chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc ảnh hưởng trực tiếp đến cung tiền và tỷ giá. Chính sách nới lỏng (giảm lãi suất, giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc) sẽ làm tăng cung tiền, gây áp lực giảm giá nhân dân tệ; chính sách thắt chặt sẽ hỗ trợ nhân dân tệ tăng giá. Ví dụ năm 2014, khi Ngân hàng trung ương liên tục giảm lãi suất và giảm mạnh tỷ lệ dự trữ, tỷ giá USD/CNY từ 6.3 đã tăng lên trên 7.4, thể hiện rõ ảnh hưởng sâu rộng của chính sách tiền tệ đến tỷ giá.

Bước 2: Phân tích dữ liệu kinh tế Trung Quốc

Hiệu suất kinh tế Trung Quốc quyết định dòng vốn đầu tư nước ngoài. Khi kinh tế ổn định và vượt trội so với các thị trường mới nổi khác, dòng vốn đầu tư nước ngoài liên tục chảy vào sẽ đẩy cao nhu cầu nhân dân tệ, làm tăng giá nhân dân tệ. Ngược lại, khi tăng trưởng chậm lại, dòng vốn đầu tư giảm hoặc chuyển hướng sang các quốc gia khác, nhân dân tệ sẽ chịu áp lực giảm giá.

Các dữ liệu kinh tế đáng chú ý gồm:

• GDP: công bố theo quý, phản ánh tình hình vĩ mô
• Chỉ số nhà quản lý mua hàng PMI: công bố hàng tháng, phiên bản chính thức phản ánh doanh nghiệp lớn trung bình, phiên bản Caixin phản ánh doanh nghiệp nhỏ và vừa
• Chỉ số giá tiêu dùng CPI: đo lường lạm phát, gián tiếp phản ánh sức nóng của nền kinh tế
• Đầu tư tài sản cố định thành phố: do Cục Thống kê Quốc gia công bố hàng tháng, phản ánh hoạt động xây dựng và mua sắm tài sản cố định

Bước 3: Theo dõi diễn biến USD và chính sách toàn cầu

Diễn biến của USD quyết định trực tiếp tỷ giá USD/CNY. Chính sách tiền tệ của Fed và Ngân hàng Trung ương châu Âu thường là yếu tố then chốt. Năm 2017, khi kinh tế khu vực Euro phục hồi mạnh hơn Mỹ, ECB phát đi tín hiệu thắt chặt, đẩy đồng euro tăng giá, chỉ số USD giảm 15% trong năm. Cùng thời điểm, tỷ giá USD/CNY cũng giảm tương tự, cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa hai đồng tiền này. Nguyên lý này cũng đúng với dự báo tỷ giá EUR/CNY—khi euro tăng giá, nhân dân tệ cũng sẽ có xu hướng hỗ trợ.

Bước 4: Hiểu rõ tín hiệu hướng dẫn của chính phủ về tỷ giá

Khác với các đồng tiền tự do chuyển đổi, nhân dân tệ đã trải qua nhiều lần cải cách quản lý tỷ giá. Năm 2017, mô hình định giá trung bình của tỷ giá trung tâm USD/CNY được điều chỉnh thành “giá đóng cửa + biến động tỷ giá của một rổ tiền tệ + yếu tố phản chu kỳ”, tăng cường vai trò hướng dẫn của chính phủ. Cơ chế này ảnh hưởng rõ rệt đến tỷ giá ngắn hạn, nhưng xu hướng dài hạn vẫn phụ thuộc vào hướng đi của thị trường tiền tệ.

Tổng quan về diễn biến tỷ giá nhân dân tệ trong 5 năm qua

2020: Đầu năm, USD/CNY dao động trong khoảng 6.9-7.0. Do căng thẳng thương mại Trung-Mỹ và tác động của dịch bệnh, nhân dân tệ giảm xuống 7.18 vào tháng 5. Khi Trung Quốc kiểm soát dịch bệnh và phục hồi kinh tế, cộng thêm Fed hạ lãi suất về gần 0, chênh lệch lãi suất mở rộng hỗ trợ nhân dân tệ bật tăng, cuối năm đạt khoảng 6.50, tăng khoảng 6% cả năm.

2021: Xuất khẩu Trung Quốc liên tục mạnh, kinh tế khả quan, Ngân hàng trung ương duy trì chính sách ổn định. Chỉ số USD thấp, USD/CNY dao động trong khoảng 6.35-6.58, giữ vững vị thế tương đối mạnh.

2022: USD/CNY tăng từ 6.35 lên trên 7.25, mất giá khoảng 8%, mức giảm lớn nhất trong nhiều năm. Nguyên nhân chính là Fed tăng lãi suất mạnh, đẩy chỉ số USD lên cao, trong khi chính sách phòng dịch và khủng hoảng bất động sản của Trung Quốc làm giảm niềm tin kinh tế.

2023: USD/CNY dao động trong khoảng 6.83-7.35, cuối năm tăng nhẹ lên khoảng 7.1. Kinh tế Trung Quốc phục hồi không như kỳ vọng, khủng hoảng nợ bất động sản kéo dài, tiêu dùng trì trệ, gây áp lực giảm giá nhân dân tệ.

2024: USD yếu đi giúp giảm áp lực cho nhân dân tệ, chính sách kích thích tài chính và hỗ trợ bất động sản của Trung Quốc nâng cao niềm tin. Năm, tỷ giá USD/CNY từ 7.1 tăng lên khoảng 7.3, biến động rõ rệt hơn.

Diễn biến đặc biệt của tỷ giá nhân dân tệ trên thị trường ngoài khơi

Nhân dân tệ ngoài khơi (CNH), giao dịch tại Hồng Kông, Singapore và các thị trường quốc tế khác, tự do hơn, dòng vốn không bị hạn chế, phản ánh tâm lý toàn cầu. Trong khi đó, nhân dân tệ nội địa (CNY) chịu kiểm soát vốn, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc điều chỉnh tỷ giá trung tâm hàng ngày và can thiệp ngoại hối, do đó biến động của CNH thường lớn hơn nhiều.

Năm 2025, mặc dù CNH trải qua nhiều biến động, nhưng xu hướng chung là dao động tăng. Đầu năm, do chính sách thuế của Mỹ và USD tăng vọt lên 109.85, CNH giảm xuống dưới 7.36. Ngân hàng trung ương đã thực hiện các biện pháp ổn định, như phát hành trái phiếu ngoại hối trị giá 600 tỷ nhân dân tệ để hút dòng tiền, đồng thời kiểm soát chặt chẽ tỷ giá trung tâm. Gần đây, khi đàm phán thương mại Trung-Mỹ có tiến triển, chính sách ổn định tăng trưởng và kỳ vọng Fed hạ lãi suất đã giúp CNH mạnh lên rõ rệt. Vào giữa tháng 12, CNH vượt qua 7.05 so với USD, phục hồi hơn 4% so với đỉnh đầu năm, lập mức cao mới trong 13 tháng.

Tổng kết đầu tư

Khi Trung Quốc bước vào chu kỳ nới lỏng chính sách tiền tệ liên tục, tỷ giá USD/CNY đã có xu hướng rõ rệt hơn. Theo kinh nghiệm lịch sử, chu kỳ do chính sách thúc đẩy có thể kéo dài tới mười năm, trong đó biến động ngắn hạn do USD và các sự kiện khác ảnh hưởng. Nhà đầu tư chỉ cần nắm rõ các yếu tố then chốt ảnh hưởng đến xu hướng nhân dân tệ để nâng cao khả năng sinh lợi. Các yếu tố của thị trường ngoại hối chủ yếu mang tính vĩ mô, dữ liệu công khai minh bạch, cùng với khối lượng giao dịch lớn và khả năng giao dịch hai chiều, tạo điều kiện công bằng và thuận lợi cho nhà đầu tư phổ thông.