Tăng vốn bằng tiền mặt là lợi ích hay rủi ro? Những sự thật nhà đầu tư cần phải hiểu

Nhiều người khi thấy công ty chuẩn bị tăng vốn bằng tiền mặt đều hỏi: Giá cổ phiếu sẽ tăng hay giảm? Câu hỏi này có vẻ đơn giản, nhưng thực tế đằng sau ẩn chứa những logic phức tạp của thị trường. Hãy cùng phân tích vấn đề “Tăng vốn có tốt không” này qua các ví dụ thực tế.

Bản chất của tăng vốn bằng tiền mặt là gì

Tăng vốn bằng tiền mặt của công ty thực chất là phát hành cổ phiếu mới để huy động vốn. Nghe có vẻ trực tiếp, nhưng tại sao lại phải làm như vậy? Có vài lý do chính: công ty muốn mở rộng kinh doanh, đầu tư dự án mới, trả nợ, điều chỉnh cấu trúc tài chính hoặc đối phó với các tình huống đột xuất.

Quy trình diễn ra như sau: công ty quyết định huy động bao nhiêu tiền → công bố tăng vốn cho cổ đông hiện hữu → cổ đông quyết định có tham gia hay không và thanh toán → công ty xác nhận khoản tiền rồi phát hành cổ phiếu mới → sau khi hoàn tất, vốn điều lệ của công ty tăng lên, tỷ lệ sở hữu của cổ đông có thể thay đổi.

Giá cổ phiếu sẽ biến động như thế nào? Chìa khóa nằm ở tâm lý thị trường

Điểm mấu chốt ở đây là: Tăng vốn bằng tiền mặt ≠ cổ phiếu nhất định sẽ tăng giá.

Tại sao vậy? Bởi vì giá cổ phiếu chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố. Sau khi tăng vốn sẽ xảy ra ba điều: thứ nhất, cung cổ phiếu mới tăng lên; thứ hai, nhà đầu tư sẽ đánh giá giá trị của kế hoạch tăng vốn; thứ ba, tỷ lệ sở hữu của cổ đông cũ sẽ bị pha loãng.

Ba trường hợp giá cổ phiếu giảm:

• Cổ phiếu phát hành quá nhiều, nhu cầu thị trường không đủ, cung vượt cầu gây áp lực giảm giá
• Nhà đầu tư lo ngại việc pha loãng quyền lợi hoặc làm giảm khả năng sinh lời của công ty
• Cổ đông cũ bị pha loãng, mất niềm tin vào công ty

Ba trường hợp giá cổ phiếu tăng:

• Thị trường có nhu cầu cao đối với cổ phiếu mới
• Nhà đầu tư tin rằng số tiền huy động sẽ tạo ra giá trị cho công ty
• Cổ đông hiện hữu tích cực ủng hộ, liên tục mua vào để duy trì tỷ lệ sở hữu

Hai ví dụ điển hình và bài học rút ra

Trường hợp Tesla (2020)

Tesla công bố phát hành cổ phiếu trị giá 2.75 tỷ USD, mỗi cổ 767 USD, nhằm mở rộng sản xuất toàn cầu và tài trợ xây dựng nhà máy. Theo logic thông thường, cung cổ phiếu tăng sẽ đè giá xuống.

Nhưng thời điểm đó, Tesla rất hot trên thị trường, nhà đầu tư kỳ vọng vào tương lai của hãng. Kết quả là, sau khi công bố tăng vốn, giá cổ phiếu không giảm mà còn tăng một đợt. Nguyên nhân rõ ràng: Thị trường cho rằng số tiền này sẽ giúp Tesla lớn mạnh, nâng cao thị phần, đáng để kỳ vọng.

Bài học rút ra là: Ảnh hưởng của tăng vốn cuối cùng vẫn phụ thuộc vào kỳ vọng của nhà đầu tư về tương lai của công ty. Doanh nghiệp có lãi hay không, triển vọng ngành, tình hình kinh tế, chính sách đều ảnh hưởng đến giá cổ phiếu, chỉ nhìn vào tín hiệu tăng vốn thì dễ đưa ra quyết định sai lầm.

Trường hợp TSMC (tháng 12/2021)

TSMC công bố tăng vốn để mở rộng quy mô kinh doanh. Phản ứng của thị trường tích cực, cổ phiếu tăng giá. Tại sao? Bởi TSMC là hãng dẫn đầu ngành, vận hành ổn định, kết quả kinh doanh đáng tin cậy, thị trường tin tưởng vào họ.

Điều quan trọng là các cổ đông lớn của TSMC không đứng ngoài cuộc. Họ sẽ ủng hộ kế hoạch tăng vốn, mua cổ phiếu mới để duy trì tỷ lệ sở hữu. Cách làm này giúp giữ vững cấu trúc cổ phần, tránh pha loãng quá mức. Hơn nữa, về dài hạn, tăng vốn không ngay lập tức làm tăng lợi nhuận, nhưng dùng để đầu tư R&D, mở rộng nhà máy, đầu tư công nghệ mới, chính là chuẩn bị cho sự phát triển trong tương lai. Đối với các công ty ổn định, đây là hình thức đầu tư có tính chiến lược, giúp thúc đẩy tăng trưởng nhanh hơn.

Tăng vốn bằng tiền mặt như con dao hai lưỡi

Lợi ích:

• Huy động được nguồn vốn lớn, dùng cho mở rộng, dự án mới, trả nợ hoặc mua lại doanh nghiệp
• Cải thiện cấu trúc tài chính, giảm áp lực nợ, nâng cao xếp hạng tín dụng
• Phát đi tín hiệu tích cực, tăng niềm tin của thị trường

Rủi ro:

• Quyền lợi cổ đông bị pha loãng, đặc biệt khi giá phát hành thấp hơn giá thị trường
• Phản ứng của thị trường không chắc chắn, thái độ hoài nghi có thể kéo giá xuống
• Chi phí phát hành cao, có thể làm giảm giá trị công ty

Các vấn đề thực tế nhà đầu tư quan tâm

Sau khi tham gia tăng vốn, khi nào mới nhận được cổ phiếu mới? Điều này phụ thuộc vào các bước sau:

• Hạn chót tham gia tăng vốn của công ty: nhà đầu tư cần thanh toán trước ngày quy định, sau đó công ty sẽ thực hiện các thủ tục xác nhận
• Phê duyệt của Sở Giao dịch: nếu cổ phiếu niêm yết trên sàn, việc phát hành cổ phiếu mới cần qua thủ tục phê duyệt, mất thời gian
• Thủ tục đăng ký cổ đông: công ty cần đăng ký danh sách cổ đông tham gia, cũng cần thời gian chờ đợi

Tổng thể, từ lúc thanh toán đến khi nhận cổ phiếu mới thường mất một khoảng thời gian.

Lời khuyên cuối cùng

Muốn đánh giá xem Tăng vốn có tốt không, chỉ dựa vào một sự kiện là chưa đủ. Cần phân tích sâu hơn về các yếu tố như nền tảng công ty, xu hướng thị trường, mục đích huy động vốn, khả năng sinh lời của công ty… Chỉ khi đó mới hiểu rõ được logic đằng sau giá cổ phiếu và đưa ra quyết định đầu tư hợp lý hơn.