Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ đề xuất dự thảo quy định về tiền điện tử: CFTC nắm quyền chủ đạo, quyền lực của SEC đối mặt với sự chuyển giao

Vào đầu tháng 11 năm 2025, Thượng nghị sĩ John Boozman (đảng Cộng hòa bang Arkansas), Chủ tịch Ủy ban Nông nghiệp Thượng viện Mỹ, phối hợp cùng Thượng nghị sĩ Cory Booker (đảng Dân chủ bang New Jersey) công bố dự thảo luật quản lý tiền điện tử song đảng, đề xuất chuyển quyền quản lý cấu trúc thị trường tài sản số từ Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) sang Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC).

Dự thảo này phân loại phần lớn tiền điện tử là hàng hóa số, yêu cầu các công ty phát hành đăng ký một số hoạt động và thiết lập các quy định tiết lộ mới, đồng thời ủy quyền cho CFTC thu phí đối với một số giao dịch. Mặc dù chính phủ Trump ủng hộ việc để CFTC, cơ quan có quy mô nhỏ hơn, dẫn dắt quản lý, nhưng các đảng Dân chủ lo ngại cơ quan này thiếu nguồn lực và chuyên môn phù hợp, đồng thời dự thảo còn tồn tại bất đồng về các điều khoản liên quan đến tài chính phi tập trung (DeFi) và chống rửa tiền. Nếu dự luật được thông qua cuối cùng, đây sẽ là bước ngoặt lớn trong khung khổ quản lý tiền điện tử của Mỹ, mang lại lộ trình rõ ràng hơn cho ngành.

Nội dung chính của dự thảo và phân chia lại quyền lực quản lý

Việc đề xuất dự thảo của Boozman-Booker đánh dấu bước tiến quan trọng trong luật pháp về quản lý tiền điện tử của Mỹ, trọng tâm là định nghĩa lại quyền quản lý tài sản số. Theo các điều khoản của dự thảo, CFTC sẽ được trao quyền giám sát toàn diện cấu trúc thị trường tiền điện tử, bao gồm đăng ký các nền tảng giao dịch, nhà môi giới và dịch vụ lưu ký, đồng thời phân loại phần lớn token là hàng hóa số thay vì chứng khoán — phân loại này trực tiếp làm giảm quyền hạn của SEC dựa trên thử nghiệm Howey.

Dự thảo còn yêu cầu các công ty phát hành nộp hồ sơ đăng ký trước khi bán token và thiết lập hệ thống tiết lộ tương tự như phát hành chứng khoán truyền thống, bao gồm thông tin về dự án, rủi ro kỹ thuật và mô hình kinh tế token. Đáng chú ý, dự thảo ủy quyền CFTC thu phí giao dịch 0.02% đối với các sàn có doanh thu giao dịch trên 50 tỷ USD/năm, dự kiến huy động khoảng 120-150 triệu USD mỗi năm để tăng cường năng lực thực thi pháp luật của cơ quan này. Việc chuyển quyền quản lý này phản ánh mong muốn lâu dài của ngành, tức là để CFTC, vốn quen thuộc hơn với các sản phẩm phái sinh và hàng hóa, dẫn dắt xây dựng quy tắc thay vì SEC, nổi tiếng với hoạt động thực thi.

Bối cảnh chính trị và quá trình lập pháp

Việc thúc đẩy dự thảo gặp phải các yếu tố chính trị phức tạp, đòi hỏi phải được phê duyệt bởi cả Ủy ban Nông nghiệp và Ủy ban Ngân hàng Thượng viện. Hiện tại, Chủ tịch Ủy ban Ngân hàng Thượng viện, Thượng nghị sĩ Tim Scott (đảng Cộng hòa bang South Carolina), đã đưa cấu trúc thị trường vào danh sách ưu tiên của năm nay và hoan nghênh dự thảo của Boozman-Booker, nhưng sự ủng hộ của đảng Dân chủ vẫn còn chưa chắc chắn.

Vì CFTC hiện chỉ có một ủy viên tạm quyền là Carolyn Maloney (đảng Cộng hòa), dự thảo yêu cầu đảng Dân chủ phải có quyền đề cử ít nhất hai ủy viên và đảm bảo cơ quan này “được trang bị nhân sự phù hợp” để thực thi nhiệm vụ mới. Theo tính toán, nếu tất cả 49 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa ủng hộ, vẫn cần ít nhất 7 thượng nghị sĩ đảng Dân chủ bỏ phiếu để tránh bị đình trệ nghị trình, điều này cho thấy ảnh hưởng của đảng Dân chủ trong các cuộc đàm phán tại Thượng viện lớn hơn nhiều so với Hạ viện — nơi đã thông qua dự luật tương tự trong mùa hè với sự ủng hộ của hơn 70 đảng Dân chủ. Tương lai của dự thảo có thể phụ thuộc vào mức độ thỏa hiệp về các điều khoản DeFi và chống rửa tiền, khi một số đảng Dân chủ kêu gọi tăng cường quản lý, còn ngành và đảng Cộng hòa muốn hạn chế tối đa can thiệp.

Các yếu tố cốt lõi về chuyển quyền quản lý của CFTC

Chuyển quyền quản lý: SEC → CFTC

Phân loại token: phần lớn là hàng hóa số

Yêu cầu đăng ký: công ty phát hành phải nộp hồ sơ cho CFTC

Phí giao dịch: 0.02% (sàn có doanh thu trên 50 tỷ USD/năm)

Dự kiến huy động: 120-150 triệu USD/năm

Cơ cấu ủy viên CFTC: yêu cầu đề cử cân bằng hai đảng

DeFi và chống rửa tiền: chưa đạt đồng thuận

Năng lực của CFTC và phản ứng của ngành

Năng lực quản lý của CFTC là điểm gây tranh cãi trong dự thảo, vì cơ quan này hiện chỉ có 1 ủy viên và ngân sách hàng năm 3.2 tỷ USD, thấp hơn nhiều so với SEC với 2.4 tỷ USD. Thượng nghị sĩ Booker rõ ràng bày tỏ lo ngại về “thiếu nguồn lực và phân bổ ủy viên hai đảng của CFTC”, do đó dự thảo đề xuất tăng cường thêm 200 nhân viên chuyên trách về quản lý tiền điện tử và thành lập quỹ hiện đại hóa công nghệ trị giá 50 triệu USD.

Các tổ chức ngành công nghiệp lạc quan về tiến trình của dự thảo, Giám đốc điều hành Ủy ban Đổi mới sáng tạo tiền điện tử, ông Kim Ji-hoon, phát biểu: “Thảo luận song đảng của Ủy ban Nông nghiệp Thượng viện về dự thảo này đánh dấu bước tiến ý nghĩa trong việc xây dựng khung quản lý thị trường hàng hóa số toàn diện, phù hợp mục đích.” Tuy nhiên, các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng cảnh báo rằng mô hình quản lý hàng hóa truyền thống của CFTC có thể không đủ khả năng xử lý các rủi ro đặc thù của thị trường tiền điện tử, như sụp đổ stablecoin thuật toán hoặc các vụ hack cầu nối chuỗi chéo. Theo kinh nghiệm lịch sử, sau khi CFTC phân loại Bitcoin là hàng hóa vào năm 2015, các hoạt động quản lý chính của họ chủ yếu tập trung vào thị trường hợp đồng tương lai, còn giám sát giao dịch giao ngay còn hạn chế.

Các bất đồng và thách thức về DeFi và chống rửa tiền

Phần gây tranh cãi nhất của dự thảo liên quan đến DeFi và các điều khoản chống rửa tiền, có thể trở thành rào cản chính trong quá trình lập pháp. Các giao thức DeFi sử dụng hợp đồng thông minh blockchain để cung cấp dịch vụ tài chính không cần trung gian, nhưng một số đảng Dân chủ cho rằng tính ẩn danh của chúng có thể thúc đẩy rửa tiền và trốn tránh chế tài, yêu cầu các nhà phát triển giao thức phải chịu trách nhiệm tuân thủ nhiều hơn; trong khi đảng Cộng hòa và các đại diện ngành lại muốn duy trì sự tự do sáng tạo của DeFi, chỉ đề xuất quản lý giao diện người dùng phía trước chứ không điều chỉnh các giao thức nền tảng.

Vào cuối tháng 10 năm 2025, các lãnh đạo ngành tiền điện tử đã đến Quốc hội vận động hành lang, trong đó cuộc đối thoại chính với các thượng nghị sĩ đảng Dân chủ tập trung vào sự cân bằng giữa DeFi và các điều khoản chống rửa tiền. Về chống rửa tiền, dự thảo hiện chưa rõ có yêu cầu xác minh danh tính chủ sở hữu ví tự quản hay không, điều này còn khác biệt với khuyến nghị của Nhóm hành động tài chính quốc tế (FATF). Nếu các điều khoản cuối cùng quá nghiêm ngặt, một số dự án DeFi có thể chuyển ra nước ngoài; còn nếu quá lỏng lẻo, sẽ gặp phản đối từ các cơ quan thực thi pháp luật tài chính.

Ảnh hưởng thị trường và triển vọng tương lai

Nếu dự thảo của Boozman-Booker trở thành luật, thị trường tiền điện tử có thể sẽ chịu tác động sâu rộng. Sự rõ ràng về quy định dự kiến sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư truyền thống hơn, đặc biệt là các quỹ hưu trí và công ty bảo hiểm từng do dự vì không rõ quy định. Về cấu trúc thị trường, quản lý của CFTC có thể thúc đẩy tiêu chuẩn hóa các nền tảng giao dịch, như yêu cầu cách ly tiền khách hàng, giám sát giao dịch theo thời gian thực và kiểm tra áp lực định kỳ.

Trong ngắn hạn, tiến trình của dự thảo có thể nâng cao tâm lý thị trường, đặc biệt đối với các token bị SEC xem là chứng khoán; về dài hạn, khung quản lý liên bang thống nhất có thể giảm thiểu sự phân mảnh của các quy định tiểu bang, giảm chi phí tuân thủ. Các nhà đầu tư cần chú ý các điểm chính: lịch trình phiên điều trần của Ủy ban Nông nghiệp Thượng viện, tiến trình đàm phán của Ủy ban Ngân hàng, và việc đề cử xác nhận của Tổng thống về Chủ tịch CFTC. Mặc dù quá trình lập pháp còn nhiều biến động, dự thảo này đánh dấu bước chuyển trong chiến lược của Mỹ trong cạnh tranh toàn cầu về tài sản số, hướng tới cân bằng giữa đổi mới sáng tạo và bảo vệ nhà đầu tư.

Kết luận

Việc đề xuất dự thảo của Boozman-Booker là một cột mốc quan trọng trong luật pháp quản lý tiền điện tử của Mỹ, trọng tâm là chuyển quyền quản lý từ SEC sang CFTC và xây dựng khung thị trường hàng hóa số thống nhất. Dù còn nhiều thách thức về chính trị, năng lực của CFTC và quản lý DeFi, quá trình này phản ánh nhu cầu cấp thiết của ngành về các quy định rõ ràng. Nếu thành công, dự luật có thể định hình lại vị thế của Mỹ trong cuộc đua toàn cầu về tài sản số, tạo nền tảng cho làn sóng chấp nhận của các tổ chức lớn trong tương lai.